انواع بازی‌ های کودکان که باید با فرزندانتان امتحان کنید❤

انواع بازی های کودکان چیست؟ بازی کردن فقط برای کودکان نیست، اکثر اوقات بازی‌هایی مانند انواع بازی‌های فکری و کارت‌بازی‌ها برای بزرگسالان هم طراحی شدند. بد نیست بدانید که بازی کردن فعالیت جدیدی نیست و بسیاری از اجداد ما در قبایل و گروه‌های شکارچی و یکجانشین کشاورز هم بازی می‌کردند. بازی کردن با ترشح سروتونین به ما روحیه داده و باعث افزایش انگیزه و هیجان ما می‌شود. به غیر از بازی‌های بزرگسالان، انواع بازی‌های کودکان هم گاهی می‌تواند برای ما سرگرم‌کننده باشد. درگیر شدن در بازی‌های کودکانه با کودکانمان ضمن اینکه باعث ایجاد پیوندی قوی بین ما و کودک می‌شود، برای تقویت روحیه خود ما نیز بسیار مفید خواهد بود. بازی‌درمانی که خود یک رویکرد درمانی برای کودکان است، با تاکید بر قوه تخیل کودکان و علاقه آن‌ها به بازی، به عنوان درمان به‌کار می‌رود.

بازی کارکردی متناسب با سن دارد و تلاشی است که همزمان در یک فرایند بدنی و اجتماعی اتفاق می‌افتد. بازی عموماً نقطه مقابل کار است. یک فعالیت سرگرم‌کننده که فارغ از اجبار هدفمند بودن، فرصت مناسبی را جهت بیان احساسات به فرد می‌دهد. بازی کردن طبیعی‌ترین کار کودکان است. آن‌ها با بازی با دنیای تخیل و واقعیت آشنا می‌شوند. با بازی کردن کودکان یاد می‌گیرند که از دنیای اطراف خود فراتر بروند و خلاقیت خود را افزایش دهند. در بازی‌های واقعی هم کودکان برای نقش‌های آینده خود و مسئولیت‌های زندگی آماده می‌شوند. بازی کردن طبیعی‌ترین رفتار یک کودک است که همراهی با آن توسط بزرگترها می‌تواند اوقات شیرین و پرهیجانی برای هردو ایجاد کند.

انواع بازی‌ های کودکان چیست ؟

برای اینکه یک فعالیت را بازی نامید باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:

• ذاتی بودن: بازی فعالیتی است که کودکان تمایل به انجام آن دارند و بدون آموزش و یادگیری به سمت بازی گرایش دارند. ما ذاتاً موجوداتی کنجکاو هستیم و نباید جلوی این کنجکاوی را بگیریم.
• آزادانه انتخاب شدن: کودک در انتخاب نوع بازی آزاد است. تعدد بازی‌ها و خلاقیت در کشف بازی‌های جدید این فرصت را برای کودک ایجاد می‌کند. او می‌تواند از بالشت گرفته تا دانه‌های لگو، از هر وسیله‌ای برای بازی استفاده کند، به شرط اینکه به خود یا دیگران آسیب نزند.
• غیرواقعی بودن: بازی غیرواقعی است و کودک با قدرت تخیل خود می‌تواند در جریان بازی در نقش‌های غیرواقعی ظاهر شود. بازی‌های تخیلی با افزایش قدرت خلاقیت و تخیل کودک به او کمک خواهند کرد تا از مرزها رد شده و خارج از چهارچوب‌های معمول فکر کند.
• کاربرد فعالانه و لذت بخش: این ویژگی مهمترین خصیصه بازی است که تمایل کودک را برای مشارکت در بازی افزایش می‌دهد. هرچقدر کودک در بازی نقش فعال‌تری داشته باشد، بازی برای کودک بهتر است. این کار به او کمک می‌کند تا صرفاً دریافت‌کننده اطلاعات نباشد و خود با تصمیم‌گیری و فعالیت دست به کنشگری بزند.

انواع بازی‌های کودکان از دیدگاه لیندر 

لیندر(1990) به استفاده از بازی به‌عنوان وسیله‌ای برای ارزیابی رشد کودکان علاقمند بود و طبقه‌بندی زیر را برای رشد بازی در کودک ارائه کرد؛

1. تقلیدی:

انسان در سراسر طول عمر خود از دیگران تقلید می‌کند، اما در فاصله‌ی یک تا پنج سالگی از توانایی غریزی تقلید بهره بیشتری می‌گیرد. کودکان تقلید را ابتدا از پدر و مادر خود آغاز می‌کنند؛ به این ترتیب که به تقلید اکثر فعالیت‌های والدین خود در خانه می‌پردازند. پسران کارها و مشاغلی را تقلید می‌کنند که بیشتر مربوط به مردان است و دختران علاقه‌مند هستند که فعالیت‌های مربوط به مادران را تقلید کنند؛ به‌عنوان مثال پسرها دوست دارند نقش مغازه‌دار، بنا، راننده، پزشک، خلبان، پلیس و نظیر این‌ها را بازی کنند، در‌حالی که دخترها علاقه فراوانی به تقلید نقش‌های مادری، پرستاری، کارهای خانه و شست‌وشو را دارند. بازی‌های تقلیدی نقش ویژه‌ای در رشد شناخت کودک دارند.

لازم است تا هنگام اجرای بازی‌های تقلیدی مانع از تکرار کلیشه‌های جنسیتی شویم. گاهی پسرها هم می‌خواهند در خاله‌بازی شرکت کنند یا دخترها هم دوست دارند پلیس‌بازی کنند. نباید در فرآیند بازی کودکان طوری مداخله کنیم که منجر به بازتولید فرهنگ‌های کلیشه‌ای شویم. انتخاب اسباب‌بازی‌های دخترانه و پسرانه برای فرزندان تنها منجر به بازتولید فرهنگ پدرسالارانه شده و جلوی خلاقیت و ابراز وجود کودک را خواهد گرفت.

2. نمایشی یا نمادین:

زمانی است که کودک وانمود می‌کند فرد یا شخصیت خاصی است؛ برای مثال، وانمود می‌کند قهرمان است یا مانند مادر لباس پوشیده و وانمود می‌کند که مادر است، سوار ماشین می‌شود و وانمود می‌کند که راننده است و درحال رانندگی است. بازی‌های نمادین در پذیرش نقش‌های بزرگسالی و مسئولیت‌پذیری کودک اهمیت زیادی دارد. زمانی که کودک با اسباب‌بازی خود دست به خرید می‌زند درحال تمرین مدیریت مالی و خرید کردن است. شما می‌توانید با همراهی کودک در این بازی به او جهت دهید. همچنین بعد از این بازی می‌توانید به مغازه رفته و به او فرصت دهید تا آنچه بازی کرده را در واقعیت تجربه کند.

3. اکتشافی:

شامل فعالیت‌هایی است که تنها برای کسب لذت از تحریک حواس مختلف حاصل می‌شود؛ اعمال حرکتی تکراری، مانند کوبیدن یک قاشق به میز، پروخالی کردن یک ظرف ماسه از جمله بازی‌های اکتشافی رایج در کودکان هستند.

4. ارتباطی:

شامل به کارگیری و بازی یا یک شیء یا اسباب‌بازی به شیوه‌ای که مورد استفاده قرار می‌گیرد است؛ مانند زمانی که کودک یک ماشین را روی چرخ‌هایش هل می‌دهد یا گوشی یک تلفن اسباب‌بازی را به گوشش نزدیک می‌کند و حرف میزند.

مطلب پیشنهادی: تاثیر بازی های گروهی بر توسعه مهارت های اجتماعی کودکان

5. همراه با قانون و قواعد:

این نوع بازی‌ها نمایانگر پذیرفتن روش‌ها و محدودیت‌ها است. کودکان ممکن است خود قواعد یا قوانین را بسازند یا آنکه از قوانینی که از قبل تعریف شدند تبعیت کنند؛ قایم موشک بازی یک نمونه متداول این نوع بازی‌ها است.

6. جنگی:

این نوع بازی‌ها شامل فعالیت‌های شدید بدنی و همراه با ایجاد سر و صدای زیادی هستند که اغلب اجتماعی و گروهی انجام می‌شوند؛ کشتی گرفتن (به شیوه بازی نه ورزشی)، نمونه‌ای از این نوع بازی است.

7. مشارکتی:

بازی‌هایی هستند که در آن‌ها هر دو طرف نظرات و عقایدشان را در خصوص چگونگی بازی با اسباب‌بازی‌های خاص بیان می‌کنند. هر فرد به نوبت و با اشتراک گذاشتن اسباب‌بازی‌ها، در این بازی مشارکت می‌کند.

8. موازی:

بازی کودکان زیر 3 سال اغلب از این نوع است که فاقد تعامل اجتماعی می‌باشد. در این نوع بازی، همبازی کودک در کنار کودک قرار دارد، با این‌حال، هر کودک بازی خود را می‌کند و از بودن در کنار هم لذت می‌برند.

انواع بازی های کودکان از دیدگاه پیاژه:

پیاژه (1962) بازی را به‌عنوان یکی از مولفه‌های تحول شناختی مورد توجه قرار داد و انواع بازی‌ های کودکان را به سه دسته تقسیم نمود؛

1. حسی-حرکتی: در این نوع بازی هیچ بازی ساختنی وجود ندارد. کودک مشغول فعالیتی می‌شود که از آن لذت می‌برد؛ مانند تکان دادن جغجغه. این نوع بازی در 2 الی 3 سالگی به اوج خود می‌رسند.
2. نمادین: از 5/1 سالگی شروع می‌شوند و در 4 الی 5 سالگی به اوج خود می‌رسند. در این نوع بازی لازم است سیستم اعصاب و ذهنی در حال رشد باشد تا کودک بتواند اموری را که ادراک کرده، در غیاب آن‌ها تجسم کند و برای خود رمزگذاری کند. به عبارتی دیگر، کودک با استفاده نمادین از اسباب‌بازی‌های اطرافش تجربیات زندگی را تمرین و مرور می‌کند؛ کودک به کمک انجام این نوع از بازی‌ها تجربیات روزانه زندگی را در ذهن خود سازماندهی می‌کند.
3. باقاعده: بین سنین 2 تا 11 الی 12 سالگی این نوع بازی‌ها رایج است. معمولاً به صورت گروهی انجام می‌شوند؛ کودک با سایر همسالان خود به رقابت می‌پردازد و قواعد و قوانین بازی‌ها اکثراً مورد توافق همه کودکان است.