خشونت در بازی‌ های پسرانه

خشونت در بازی‌ های پسرانه چیست؟ برای والدین دیدن گروهی از پسران که با فریاد بر روی سروکله هم می‌پرند و از چوب به‌عنوان اسلحه استفاده می‌کنند عجیب است. در این مواقع والدین به دلیل نگرانی، از کودکان می‌خواهند که قبل از اینکه به خودش یا دیگران آسیب برساند دست از این بازی‌های خشن بردارند. به نظر شما چرا این نوع بازی‌ها در پسران پرخاشگرانه به نظر می‌رسد؟

در واقع اهمیت بازی در روان‌شناسی رشد و تربیت کودک سابقه طولانی دارد و سنگ بنای رشد سالم است. کودک از طریق تجربیات مختلفی که به‌هنگام بازی کسب می‌کند، جنبه‌های بیان خلاق، زبان، شایستگی شناختی، مهارت‌های اجتماعی و رشد فیزیکی را درگیر می‌کند و تقویت می‌کنند. شواهد اهمیت بازی را به‌عنوان یک فعالیت ضروری نشان می‌دهند. بازی فقط یک سرگرمی ساده نیست؛ بلکه فعالیت جدایی‌ناپذیر برای همه جنبه‌های رشد اجتماعی، جسمی، شناختی و عاطفی در کودک است.

بازی‌های خشن چگونه بازی‌هایی هستند؟

بازی‌های خشنونت‌آمیز یا خشن نوعی از بازی اجتماعی مثبت و لذت‌بخش، مثل دعوای ساختگی، تعقیب همدیگر، بازی ابرقهرمانی و کشتی‌گرفتن هستند. در حقیقت این نوع بازی‌ها به‌عنوان بازی‌های وانمودی که شامل رفتارهای پیچیده‌ای که بخش‌های زیادی از مغز را در برمی‌گیرند و جنبه مهمی از رشد سالم هستند، شناخته می‌شوند.

آیا دختران نیز بازی‌های خشن انجام می‌دهند؟

پسرها در مقایسه با دختران در نحوه بازی و تعامل خشن‌تر هستند؛ امّا دختران نیز بازی‌های خشن انجام می‌دهند. تفاوت آن‌ها در این نوع بازی‌های این است که اغلب پسرها بازی‌های خشونت‌آمیز را به‌عنوان نوعی از سرگرمی می‌بینند درحالی‌که چنین بازی‌هایی برای دختران ممکن است دوستی آن‌ها از بین ببرد.

چرا بازی‌های خشن مهم هستند؟

مزایای انواع بازی برای پسران فراتر از انجام چند فعالیت ‌بدنی ساده است. بازی‌های خشونت‌آمیز فرصت تجربه دنیای قدرت و کنترل‌کردن را به پسران می‌دهد. این نوع بازی‌ها بازخورد فوری برای برخی از نواحی مغز، مرتبط با رفتارهای اجتماعی و شناخت عمومی را تنظیم می‌کنند. اهمیت بازی‌های خشن به‌عنوان مکانیزمی برای تقویت روابط مثبت با همسالان و رشد عاطفی را نمی‌توان نادیده گرفت. بازی فرصت خواندن حالات چهره، بیان کلامی و استنتاج در مورد قصد و درعین‌حال آگاهی از ایجاد سلسله‌ مراتب روابط را نیز توسعه می‌دهند.

ممانعت از بازی‌های خشن یا خشونت‌آمیز، احتمال سرکوب پرخاشگری را افزایش و نشان‌دادن آن به روش‌های نادرست را افزایش می‌دهد. یکی از دلایلی که برخی از والدین تمایل به محدودکردن، تنظیم یا حذف کامل پرخاشگری و بازی‌های خشونت‌آمیز دارند عدم درک کافی از مزایای آن به همراه ناتوانی در تشخیص تفاوت بین بازی‌های خشونت‌آمیز و پرخاشگری جدی و خطرناک است.

چه زمانی والدین باید در برابر خشونت در بازی‌ های پسرانه مداخله کنند؟

ابتدا باید بین بازی‌های خشونت‌آمیز با رفتارهای پرخطر و پرخاشگرایانه تفاوت قایل شویم. در طول فعالیت‌های خشونت‌آمیز، کودکان با لبخند، مشتاقانه بازی را ادامه می‌دهند و در طول بازی نوبت حمله را رعایت و به دیگران آسیب نمی‌رسانند؛ امّا در پرخاشگری جدی به یکدیگر آسیب فیزیکی و روانی می‌زنند و نیت آن‌ها آسیب رساندن به یکدیگر است. یکی از راه‌هایی که والدین می‌توانند تمایز بین این دو فعالیت را مطمئن شوند این است که مشاهده کنند که رفتار و نوع بازی کودکان با هم لذت‌بخش و سرگرم‌کننده یا خشن و آسیب‌زننده است.

نظارت بر پرخاشگری

برخی از والدین، نگران گرایش فرزندشان به سمت سلاح‌های اسباب‌بازی یا بازی‌های خشونت‌آمیزند. امّا آنچه والدین، آن را به چشم خشونت می‌بینند، کودک آن را  به‌عنوان یک رؤیا برای نجات جهان می‌بیند؛ مانند کودکی که وانمود می‌کند، قصد کشتن یک آدم بد را دارد. دزد و پلیس یا بازی‌هایی با محوریت زامبی، راهی مفید برای درک درست و نادرست برای پسران است. همچنین اغلب این بازی‌ها می‌توانند باعث ایجاد دوستی و اعتمادبه‌نفس در پسر شما شود. بازی خیالی تا زمانی که کودک به کسی صدمه نزند خوب است.

 اگر دوستِ فرزند شما احساس کند که بازی خیلی خشن است، آن را ترک خواهد کرد؛ اما اگر متوجه سرخوردگی فرزندتان شدید، از تلاش برای درک احساسات دیگران استفاده کنید. به‌این‌ترتیب، کودکان یاد می‌گیرند که صدمه‌زدن به دیگران، باعث طردشدن می‌شود و باید با دیگران سازگارتر باشند. بازی رقابتی خشن برای پسران در کل دوران کودکی، بسیار طبیعی است. بهتر است کودکان کوچک‌تر از شرکت در بازی‌هایی با فعالیت بالای فیزیکی منع شوند. برای كودكان بزرگ‌تر، گفت‌وگو درباره علت ناراحتی شما از نوع خاصی از بازی‌های خشونت‌آمیز، منجر به گفت‌وگوهای سازنده در مورد ارزش‌های خانواده خواهد بود. والدین می‌توانند، قوانینی همچون منع ضرب و شتم، لگدزدن یا استفاده از اشیاء به‌عنوان اسلحه را در خانه وضع کنید.

نقش مادر و پدر در برابر خشونت در بازی‌ های پسرانه

• مدل رفتار درست و مناسب

وقتی در مورد بروز رفتارهای خشونت‌آمیز استرس دارید، حفظ آرامش بسیار مهم است. والدین در پاسخ‌دادن به بازی تهاجمی نباید رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان دهند. اگرچه یک لحن شدید یا تند موقتاً رفتار را متوقف می‌کند؛ اما تنبیه کودکان در درازمدت، رفتار تهاجمی را بیشتری می‌کند. در عوض، رفتار مؤدبانه‌ را الگوبرداری و رفتارهای خوب کودک را تشویق کنید.

• بر مهربانی تأکید کنید

پسران با بازی‌های ساده ساخته نمی‌شوند. با آموزش اشتراک‌گذاری اسباب‌بازی‌ها با دوستان و مهربان بودن با حیوانات، اهمیت مهربانی را برایشان توضیح دهید. همچنین با خواندنِ داستان‌هایی درباره مردان بزرگ تاریخ، آن‌ها را به‌سوی صلح و برابری تشویق کنید. به دنبال فرصت‌هایی باشید تا الگوهای نقش مثبت مرد را در زندگی مانند گذراندن بعضی ساعات با پدر، برادران بزرگ‌تر، عموها و پدربزرگ‌ها برای فرزندتان ایجاد کنید. پسران را درگیر یک برنامه داوطلبانه کنید. با این شیوه‌ها دیگر نگران تأثیر منفی بازی‌های خشونت‌آمیز بر رفتار آینده پسرتان نخواهید بود.

سن و مراحل بازی خشن

بچه‌ها در دوران نوزادی و نوپایی از حرکات مهیج تا زمانی که خطری برای آنها نداشته باشد، لذت می‌برند. آنها از اینکه روی زانوی والدین خود بازی کنند و به هوا برده شوند، لذت می‌برند. اما توصیه می‌شود که در برخورد با کودکان در سنین کم، دقت کافی داشته باشید تا بروز حوادث ناگهانی جلوگیری شود. در دوران نوپایی (یک تا سه سالگی) از دنبال بازی کردن، چرخیدن و رقصیدن لذت می‌برند. برخی از این کودکان کشتی گرفتن آرام در محلی امن با شما یا سایر همسالان خود را دوست دارند. این نوع از بازی‌ها مناسب زمانی است که کودکان کاملاً هوشیار و بیدار هستند و نزدیک ساعت خواب آنها نیست یا قرار نیست به زودی جایی بروند که باید آرام و ساکت بنشینند.

بیشترین میزان بازی خشن در کودکانی با سنین قبل از ورود به مدرسه (سه تا هفت سالگی) دیده می‌شود. آنها این بازی‌های خشن را بیشتر با همسالان و دوستان خود انجام می‌دهند. باید در این سن با کودکان در مورد قوانین بازی ایمن صحبت شود تا بازی خشن آنها، ایمن و مهیج باقی بماند و منجر به آسیب خودآگاه یا ناخودآگاه به خود و دیگر دوستان و هم‌بازی‌های خود نشود. هرگز نوزاد یا کودک خود را تکان ندهید؛ چون این کار می‌تواند منجر به خونریزی در داخل مغز آنها شود و با احتمال زیادی ممکن است به مغز آسیب غیرقابل‌بازگشت و دائمی بزند.

نتیجه‌گیری

به عنوان والدین برای اینکه در تربیت فرزند خود سهم مثبت و مؤثری داشته باشیم لازم است که راجع به نقاط عطف رشدی و ویژگی‌های متناسب با سن رشدی فرزند خود اطلاعات کافی داشته باشیم. آنچه امروز در کودکان و به خصوص پسربچه‌ها بازی خشن نامیده می‌شود، در اکثر مواقع بخش سالمی از بازی کودکانه است که اتفاقاً برای شکل‌گیری صحیح ویژگی‌های رشدی کودک بسیار لازم و حائز اهمیت است.

نیازی نیست به عنوان والدین، کودکان خود را محدود کنیم تا احساس امنیت داشته باشیم؛ تنها کافیست با استفاده از منابع مطالعاتی معتبر و کمک گرفتن از متخصصان حوزه کودک، اطلاعات و شناخت خود از فرزندمان را در هر سن بالا ببریم و همچون والدینی مسئول و آگاه به آنها راه و روش صحیح بازی ایمن، قوانین بازی و بایدها و نبایدهای بازی خشن را یادآور شویم. می‌توانیم با خواندن کتاب قصه مرتبط با این موضوع و یا استفاده از فیلم‌های آموزشی یا حتی گفتن داستان‌های خودساخته و خیالی در حین بازی به کودک خود آموزش دهیم که بازی ایمن چه ویژگی‌هایی را شامل می‌شود.

مهم‌ترین نکته این است که در درجة اول آگاهی و شناخت خود از فرزندمان را بالا ببریم و مسئولیت آموزش صحیح و متناسب با سن رشدی آنها را بپذیریم تا هیجانات و شادی بازی کودکی در آنها حفظ شود و ما نیز به عنوان والدین احساس خوبی نسبت به خودمان داشته باشیم تا بتوانیم از کودکی و بازی فرزندمان لذت ببریم و دچار چالش‌های غیرضروری نشویم.