بازی های اجتماعی کودکان چیست؟ در دنیای مدرن امروزی، احتمالاً بازی کردن را بخشی از آموزش نمی‌دانیم. گرچه بازی‌های کودکان، به نظر خودانگیخته و معمولی می‌آیند؛ اما کارکردهای رشدی فراوانی دارند. وقتی کودکان در فعالیت‌های اجتماعی بدون ساختار، شرکت می‌کنند در واقع از قوه خلاقیت خود جهت ایجاد تجربیات متنوع و جدید بهره می‌برند، که خود الگویی برای موقعیت‌های اجتماعی واقعی است. آنها در بازی‌های اجتماعی یاد می‌گیرند، با سایر بچه‌ها مذاکره و همکاری کنند و در عین حال، عواطف خود را ابراز کنند و به این ترتیب مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی، عاطفی و مهارت تنظیم هیجانات خود را فرامی‌گیرند. بچه‌هایی که زیادتر بازی می‌کنند، خلاقیت و مهارت‌های حل مسئله توسعه یافته‌تری دارند.
به هر فعالیتی که کودک، با هدف لذت بردن انجام می‌دهد، بازی می‌گویند. کودک از بازی کردن هیچ هدف خاصی ندارد و بازی کردن دستاورد محور نیست و ما در پایان بازی از کودک انتظار نداریم، که دارای دستاورد خاصی باشد.
بازی‌های اجتماعی کودکان چیست؟
بازی اجتماعی به رفتار تعاملی و بازیگوشی مشاهده شده در پستانداران جوان، از جمله انسان اشاره دارد، که برای رشد انعطاف‌پذیری رفتاری، شایستگی اجتماعی، شناختی و انسجام گروهی ضروری است. این یک مشوق طبیعی است، که تحت تأثیر سیستم‌های انتقال‌دهنده عصبی مرتبط با لذت، انگیزه و عملکردهای شناختی قرار دارد.
چگونه بازی کردن به رشد مهارت‌های اجتماعی کودک کمک می‌کند؟
بازی کردن، جنبه‌های متعددی از بهزیستی جسمی و روانی کودک را، تأمین می‌کند؛ اما مشخصاً بازی کردن، بخش مهمی از رشد اجتماعی سالم کودک است. شرکت در فعالیت‌های ساختارنیافته اجتماعی، از طریق ارتقا مواردی که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم، به رشد اجتماعی کودک کمک می‌کند:
-
بازی کردن ایجاد همدلی می‌کند
بازی‌های نقش‌آفرینی به بچه‌ها یاد می‌دهد، که خود را جای شخص دیگری بگذارند و سعی کنند از دیدگاه آنها، به دنیا بنگرند. این کار باعث می‌شود، که سطح آگاهی کودکان از عواطف دیگران، بالاتر برود و دارای درک بهتری از تأثیر رفتار خود بر دیگران باشند. بازی‌های اجتماعی کودکان، همچنین منجر به تعامل آنها با سایر بچه‌هایی از فرهنگ‌ها و طبقات اجتماعی اقتصادی متفاوت از خودشان می‌شود و به این ترتیب، می‌توانند ویژگی‌هایی مثل تاب‌آوری و گشودگی، نسبت به تجربیات جدید را در خود، تقویت کنند.
-
بچه‌هایی که بازی می‌کنند مهارت‌های زبانی و کلامی بهتری دارند.
بازی‌های اجتماعی کودکان، به آنها کمک می‌کند تا مهارت‌های کلامی خود را تقویت کنند؛ چون در حین بازی، باید افکار و عواطف خود را ابراز کنند، با دیگر بچه‌ها مذاکره کنند، اشتراک‌گذاری و نوبت‌گیری را تمرین کنند و تعارضات بین فردی را حل کنند. به این ترتیب یاد می‌گیرند، که با استفاده بهتر از مهارت‌های کلامی‌شان، بتوانند منظور خود را دقیق‌تر، به دیگران انتقال دهند.
-
شرکت در بازی‌های اجتماعی کودکان می‌تواند رفتارهای اجتماعی نامناسب را کاهش دهد.
شرکت فعالانه در بازی‌های اجتماعی کودکان، به آنها یاد می‌دهد که ویژگی‌های مثبت اخلاقی، مثل صبر و رفتار دوستانه را بیشتر بروز دهند و ویژگی‌های رفتاری منفی، مثل خودبینی و پرخاش را کاهش دهند. آنها این کار را، از طریق روند طبیعی آزمون و خطا، حین انجام بازی‌های گروهی فرامی‌گیرند.
-
بازی کردن اضطراب را کاهش می‌دهد و به کودکان یاد می‌دهد چگونه هیجانات خود را تنظیم کنند.
بازی‌های نقش‌آفرینی برای کودکان، فواید درمانی دارند. این بازی‌ها به کودکان فضایی می‌دهد، که عواطف خود را در امنیت اکتشاف، ابراز و تجربه کنند و این کار به کاهش اضطراب و تنش‌های آنها کمک می‌کند و خودآگاهی آنها را ارتقا می‌بخشد. بازی‌های اجتماعی کودکان، به آنها کمک می‌کند که موقعیت‌های استرس‌زا را مدیریت کنند، نسبت به تغییر انعطاف‌پذیر شوند و دارای بینش مثبت‌تری نسبت به تفاوت‌های فردی باشند.
-
بازی کردن اعتماد به نفس اجتماعی و عزت نفس کودکان را بالا می‌برد.
بچه‌ها همچون بزرگسالان نیاز دارند، دارای احساس خودمختاری و استقلال باشند. اما چون زندگی ساختاریافته‌ای دارند، در طول روز به آنها دستورالعمل‌های زیادی داده می‌شود. چیزهایی مثل اینکه کجا بروند کجا نروند، چه بخورند چه نخورند، چه بپوشند و چه نپوشند و امثالهم. از آن‌جایی که بازی‌های اجتماعی کودکان، یک فعالیت کودک‌محور است و هدایت بازی بر عهده کودکان است؛ لذا به این ترتیب کودکان فرصتی می‌یابند، تا احساس استقلال را خود را، از طریق وانمود کردن، تمرین کنند و به این ترتیب دارای حس بهتری نسبت به خود باشند و عزت نفسشان هم، بالاتر می‌رود.
نتیجه‌گیری
در جوامع امروزی، از کودکان انتظار می‌رود که از بدو تولد، طوری تربیت شوند که در هر سنی، متناسب با توانمندی‌های خود بتوانند، مهارت‌هایی کسب کنند که برای موفقیت‌های تحصیلی، شغلی و اجتماعی آنها در آینده مفید و اثرگذار باشد، تا والدین از این طریق دارای احساس بهتری نسبت خود و فرزندان خود باشند. با پیشرفت روزافزون علم و خودآگاهی بشر، از والدین نسل جدید انتظار می‌رود، که از فرافکنی در فرزندان خود پرهیز کنند و اجازه دهند مراحل رشدی کودک، با سیر طبیعی خود طی شود و لذت دوران کودکی از آنها گرفته نشود.
بازی بدون هدف و لذت بردن از کودکی، بخش مهمی از رشد عاطفی – هیجانی کودک است، که از والدین انتظار می‌رود تحت‌تأثیر تبلیغات امروزی قرار نگیرند و به کودک اجازه دهند، از طریق بازی‌های کودکانه به طور طبیعی مهارت‌آموزی کنند و به این ترتیب، عزت نفس خود را بالا ببرند تا بتوانند به بزرگسالانی شاد و موفق، تبدیل شوند.
