دوست یابی در کودک و ارتباط‌گرفتن با سایر کودکان همسن خود، یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که هر کودکی باید آن را بیاموزد. همه والدین وظیفه دارند تا مهارت‌های اجتماعی دوست‌یابی را از همان دوران کودکی به فرزندانشان بیاموزند تا در بزرگسالی با مشکل روبه‌رو نشوند.
بااین‌حال، برخی از کودکان هستند که تمایل چندانی به دوست‌شدن با کودکان همسن خود ندارند و به همین علت، بسیاری از والدین نگران آینده فرزندانشان هستند. مثلاً کودکان تکانشی و بیش‌فعال اغلب به دلیل عدم کنترل تکانه‌ها و مشکل در رعایت قوانین اجتماعی مانند نوبت گرفتن یا بدرفتاری با سایر کودکان در پیداکردن و حفظ دوستی مشکل دارند.
چرا شکل‌گیری مهارت‌های دوستی و دوست یابی در کودک مهم است؟
چرا کودکان باید با دوستانشان بازی کنند؟ حمایت عاطفی دوستان یکی از جنبه‌های مهم رشد در دوران کودکی است. وقتی آنها در موقعیت‌های سخت قرار می‌گیرند یا با مشکلی روبه‌رو می‌شوند، بودن یک دوست در کنارشان، نحوه کنار آمدن آنها با احساساتشان را متفاوت می‌کند. مثلاً وقتی کودک در موقعیتی سخت مثل انتقال به مدرسه جدید قرار می‌گیرد، داشتن یک دوست، اضطراب و تنهایی او را کاهش می‌دهد. دوست یابی در کودک میتواند به او احساس اطمینان دهد و به او کمک کند تا با محیط جدید سازگار شود. علاوه بر این، کودکان می‌توانند افکار، رؤیاها و ترس‌هایشان را بدون نگرانی از قضاوت با دوستانشان در میان بگذارند.
همچنین، تعامل با دوستان محیطی را برای کودکان فراهم می‌کند تا یاد بگیرند چگونه اختلاف‌نظرها و سوءتفاهم‌ها را حل کنند. بچه‌ها در کنار دوستانشان مهارت‌های مذاکره، حل مسئله و سازش را یاد می‌گیرند و توانایی آنها در پیداکردن راه‌حل‌های برد-برد و حفظ روابط سالم پرورش می‌یابد.
رشد شناختی که شامل تفکر، حل مسئله و رشد فکری او است، تا حد زیادی تحت تأثیر روابط دوستی در دوران کودکی قرار دارد. توانایی‌های ذهنی کودکان از طریق تعامل و تجربیات مشترک با دوستان به شیوه‌های مختلف تقویت می‌شود. گروهی از کودکان را تصور کنید که در حال انجام یک بازی وانمودی مانند “خاله‌بازی” هستند. در این نمایش تخیلی، نقش‌ها را تعیین می‌کنند، نمایشنامه را خلق می‌کنند و از خلاقیت خود برای ساختن داستان استفاده می‌کنند. علاوه بر این، روابط دوستانه مهارت‌های زبانی کودکان را تقویت می‌کند، زیرا کودکان در گفت‌وگو و بحث با همسالان خود شرکت می‌کنند و از طریق این تعاملات، کلمات جدیدی یاد می‌گیرند و دایرة واژگانی خود را گسترش می‌دهند. روابط دوستانه به کودکان امکان می‌دهد تا فعالانه گوش بدهند و با دیدگاه‌های مختلف آشنا شوند.
یادگیری نحوه رفتار با کودکان خجالتی یک مهارت مهم برای والدین بچه‌های کمرو و خجالتی است. بسیاری از کودکان در دوران کودکی، کمرو هستند. کودکان خجالتی از قرارگرفتن در موقعیت‌های جدید اجتماعی احساس ناراحتی می‌کنند. والدین عزیز دقت کنید که از زدن برچسب‌هایی مانند بچه من خجالتیه! جدا خودداری کنید. کودکانی که با برچسب خجالتی و کمرو شناخته می‌شوند، متأسفانه خود را به دیگران همین‌گونه معرفی می‌کنند.
برخی مهارت‌های اجتماعی پیچیده‌تر هستند به همین علت از مهارت‌های ساده‌تر شروع کنید و به‌مرور زمان به مهارت‌های پیچیده‌تر بروید. اگر احساس می‌کنید که کودک شما بیشتر از دیگر کودکان با مسائل اجتماعی مشکل دارد بهتر است با یک متخصص و مشاور در حوزه کودک مشورت کنید. مثلاً مشکلات سلامت روانی مانند بیش‌فعالی یا اوتیسم می‌توانند دلیل کمبود مهارت‌های اجتماعی در برخی کودکان باشند.
