تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان؛ مادرانی که کودکانشان نیاز به کاردرمانی دارد و مادران کودکان دارای اختلال، با شنیدن نام کاردرمانی شاید گیج شوند و ندانند که قرار است، چه اتفاقی برای کودکشان بیفتد. برخی شاید کاردرمانی را با فیزیوتراپی یا گفتاردرمانی اشتباه بگیرند. در این شرایط به غیر از اطلاعات پزشک و مشورت با متخصصین یکی از مواردی که می‌تواند کمک بسیاری به آن‌ها بکند، بهره‌گیری از تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان خود است.
تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان
تجربه‌های مادران دیگر از نگرانی مادران می‌کاهد و همچنین باعث می‌شود، در این پروسه احساس تنهایی نکنند و با شرایط مشابه خود آشنا شوند. در ادامه ضمن توضیح کاردرمانی به تأثیرات آن، در درمان کودکان دارای اختلال خواهیم پرداخت.
کاردرمانی کودکان چیست و کاردرمانگر چه می‌کند؟
کاردرمانی مجموعه فعالیت‌هایی است که بر طبق یک برنامه خاص و به صورت منظم توسط کاردرمانگر ارائه می‌شود. هدف این فعالیت‌ها با توجه به مخاطب و نیازهایش متفاوت خواهد بود؛ مثلاً گاهی هدف مهارت‌های حرکتی، تعادل و هماهنگی است، گاهی هم روی مهارت‌های شناختی تمرکز می‌شود. کاردرمانی از زیرشاخه‌های توانبخشی است و در پروسه درمان و بهبودی انواع اختلالات جسمی، ذهنی و روانی انجام می‌شود. حجم زیادی از تمرکز کاردرمانی بر روی مهارت‌های روزانه افراد است و هدف نهایی کسب استقلال و بهبود کیفیت زندگی شخص است. این هدف می‌تواند مربوط به ارتقا کیفیت آموزش و تحصیل، بازی کردن و ارتباط برقرار کردن با همسالان، کار و حضور در محیط کار، خورد و خوراک و یا خواب باشد.
لازم به یادآوری است که کاردرمانی با فیزیوتراپی با وجود شباهت‌های زیاد، اما تفاوتی نیز دارد. فیزیوتراپیست‌ها ابزارهای و تجهیزات مخصوص به خود را دارند و اهداف درمانی آن‌ها هم معمولاً متفاوت است. آن‌ها بیشتر به دنبال بهبود قدرت عضلانی و افزایش هماهنگی و کاهش درد هستند، در حالی که کاردرمانگران در پی کسب استقلال فرد در مهارت‌های زندگی روزمره مثل گرفتن قاشق و مداد، دستشویی رفتن، بستن دکمه و یا مهارت‌های ادراکی و حرکتی همچون حل کردن پازل هستند. طبق تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان دارای اختلال کسب استقلال در کودکان فشار زیادی را از خانواده و خود فرد برداشته و از نگرانی بسیاری از والدین از آینده فرزند هم می‌کاهد.
تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان دارای اختلال
تاثیر کاردرمانی در کودکان دارای اختلال چیست؟ کاردرمانی کودکان دارای اختلال روی مهارت‌های حرکتی درشت مثل تعادل یا مهارت حرکتی ظریف همچون بستن بند کفش تمرکز دارد. همچنین مهارت‌های یادگیری و عملکردهای اجرایی مثل تمرکز نیز از دیگر موارد مورد توجه کاردرمانی است. کمک به بهبود پردازش حسی و کنترل رفتار، انجام مراقبت‌های شخصی و بهبود تغذیه هم برای کودکان دارای اختلال انجام می‌شود. کودکانی که مشکلات رشدی، چالش‌های یادگیری، تأخیر در مهارت‌های حرکتی، فلج مغزی، اختلال بیش‌فعالی/کاهش توجه و اختلال طیف اوتیسم دارند، نیاز به کاردرمانی خواهند داشت. با توجه به نیازهای متفاوت کودکان با انواع اختلالات، بهتر است کاردرمانی به صورت فردی و جداگانه به افراد ارائه شود.
یکی از موارد برخاسته از تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان دارای اختلال، عدم مقایسه روند پیشرفت کاردرمانی در کودک خود و سایر کودکان است. در انواع اختلالات با توجه به ویژگی‌های خاص کودک، روند پیشرفت متفاوت خواهد بود و در صورت مشاهده سرعت پیشرفت در کودکی دیگر، مقایسه این روند با کودک خود با وجود تفاوت‌های فردی، به تضعیف روحیه مادر و کودک منجر خواهد شد.
فرآیند کاردرمانی چگونه است؟
کاردرمانی هم با جسم فرد کار دارد و هم با ذهنش. کاردرمانگر در زندگی فرد نقش و حضور زیادی دارد. او باید صبور بوده و با آرامش به طی شدن پروسه درمانی کمک کند. در فرآیند کاردرمانی، کاردرمانگر پس از ارزیابی کودک و نیازها و اهدافش از درمان، برنامه خاصی تدوین کرده و آن را در طی جلسات پیوسته پیش می‌برد. تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان نشان می‌دهد، که در صورتی که کاردرمانگر اولویت‌های خانواده و فرد را مدنظر قرار دهد، دستیابی به هدف زودتر خواهد بود. فرآیند کاردرمانی می‌تواند بسته به نوع نیاز کودک زمان‌بر بوده و برای همین نیازمند همکاری خانواده و بخصوص مادر (در صورتی که مراقب اصلی است) با کاردرمانگر خواهد بود. برنامه‌هایی که کاردرمانگر برای کودک تنظیم کرده است باید در خانه با دقت انجام شود. تعامل مادر و کاردرمانگر در این مرحله حرف اول را می‌زند.
طبق تجربه مادران از کاردرمانی کودکان ، گاهی ممکن است در فرآیند کاردرمانی نیاز به تغییراتی احساس شود و لازم به تغییر برنامه باشد. برای همین ارزیابی دقیق برنامه و میزان دستیابی به اهداف باید به صورت مستمر انجام شود. یکی از موارد دیگر برخاسته از تجربیات دشواری در راضی کردن کودک برای کاردرمانی است. برای این کار مشاورین و روانشناسان باید با ارائه مشاوره به کودک و خانواده‌اش، آن‌ها را از نظر ذهنی برای این کار آماده کنند.
نتیجه‌گیری
تجربیات مادران از کاردرمانی کودکان به ما نشان می‌دهد که این فرآیند هرچند زمان‌بر و گاهاً دشوار، دستاورد بسیار ارزشمندی در کسب استقلال کودک دارد. همین دستاورد علاوه بر ایجاد آرامش در خانواده و کودک، اعتماد‌به‌نفس او را نیز تقویت کرده و در ایجاد ارتباطات با هم سن‌وسال‌های خود و تعامل با دیگران نقش مثبتی ایفا می‌کند.
