تاثیر بازی در تقویت هوش کودک؛ هوش کودک شما در بازی‌ها پنهان شده!

تاثیر بازی در تقویت هوش کودک| کدی‌لند

تاثیر بازی در تقویت هوش کودک چیست؟ بازی یکی از نیازهای اساسی کودکان و مهم‌ترین فعالیت روزانه او به شمار می‌رود، که در عین سرگرم‌کننده بودن، کارکردهای مهم دیگری را نیز دارا است، که هر یک از این کارکردها، به جنبه‌ای از زندگی کودک مربوط می‌شوند، که او را برای ورود به زندگی بزرگسالی آماده می‌سازد. همچنین بازی نوعي از فعاليت‌هاي زندگی انسان‌ها است. کلمه بازي ممکن است، از نظر بسیاری از مردم، فعالیتی بي‌اهميت باشد؛ اما بازي براي يک کودک، شغل و کار او محسوب مي شود، و او می‌تواند به سبب انجام بازی‌های مختلف، مهارت‌های بسیاری را در خود، پرورش دهد.

هوش کودک یک پدیده پیچیده است، که حاصل تعامل محیط، و زمینه ژنتیک است. افراد با میزان هوش مشخصی به دنیا می آیند، و هرچه محیط در پرورش هوش آنها غنی تر باشد، عدد هوشی بالاتر می رود. منظور از محیط غنی، محیطی است که محرک های لازم، برای پرورش استعداد بچه ها در آن فراهم باشد. به بیان دیگر، محیط و وسایل بازی بچه باید به نحوی باشد، که خلاقیت او را شکوفا کند. در این مقاله با ما همراه باشید، تا نقش بازی در رشد و تقویت هوش کودکان را به شما توضیح دهیم و همچنین به معرفی چند بازی و فعالیت که سبب افزایش خلاقیت در کودک می‌شود، خواهیم پرداخت، و بیش‌از پیش بر بازی آزادانه و خلاقانه، تأکید خواهیم کرد.

بازی‌درمانی کودکان| کدی‌لند

 تاثیر بازی در تقویت هوش کودک

رشد و پرورش مغز حاصل تجربیات و تمرینی است که روزانه دریافت می‌کند. تاثیر بازی در تقویت هوش کودک چیست؟ اطلاعاتی که توسط تمام حواس کودک جمع آوری می‌شود، قسمت‌های مختلف مغز را تحریک می‌کند و بین آن‌ها ارتباط ایجاد می‌کند. هرچه این ارتباطات پیچیده‌تر باشد، فرزند شما باهوش‌تر خواهد بود. هنگامی که مدام برای کودک خود، طیف وسیعی از تجربیات را فراهم می‌کنید، در واقع رشد مغز او را تسریع می‌کنید. سوال این‌جا است که چطور می‌توان کودک را در معرض این تجربه‌ها قرار داد؟ محصولات زیادی مثل کتاب‌ها، اسباب‌بازی‌ها، دی‌وی‌دی‌ها، نرم‌افزارها، بازی‌ها و برنامه‌های آموزشی به عنوان محصولات تقویت‌کننده هوش معرفی می‌شوند، اما بهترین جواب این است: بازی کردن! هوشمندی را توانایی های شناختی و تحصیلی مغز برای درک و شناخت حوزه های مختلف معنی کردند.

 هوش کودک را چگونه تقویت کنیم؟

 هوش ابعاد مختلفی دارد. برای رشد ابعاد مختلف هوش، علاوه بر بهره  هوش ژنتیکی، نیاز به بستری مناسب برای رشد و تربیت کودک است. اگر والدین بتوانند تا قبل از ده سالگی، هوش کودک خود را شناسایی و هدایت کنند، احتمال موفقیت کودکان در آینده در زمینه های مورد علاقه خودشان بسیار بیشتر خواهد شد. والدین زیادی دوست دارند کودکان باهوشی دارا باشند افزایش هوش کودکان باعث می شود مسیر موفقیت آن ها تسهیل شود. همچنین بازی دروازه ورود به دنیای کودکان است. برقراری ارتباط با بچه و داشتن عواطف مثبت، بازی با کودک و حرف زدن با او در هوش کودک بسیار موثر خواهد بود.

 توجه کنید که بازی این است که کودک شما را به چالش می‌کشد تا ۳-۴ قدم جلوتر فکر کند و همچنین می‌تواند به توانایی او در زمینه برنامه‌ریزی  کمک کند. به چالش کشیدن کودک، در مرحله اول علاقمند کردن کودک به کاری که می خواهید انجام دهد و سپس وارد کردن او به چالش است. انتخاب اسباب بازی مناسب برای کودکان از آن جهت حائز اهمیت است که بازی بهترین نوع چالش است؛ در بازی کودک هم درگیر می شود، هم از آن لذت می برد و می تواند آن را با لذت انجام دهد و رشد کند.

 بازی های مناسب فکری برای کودک

 این بازی ها، چالش هایی هستند که انسان را برای حرکت در مسیر ناهموار و پر پیچ و خم زندگی آماده می‌کند. وقتی کودک در زمان مناسب بتواند آن‌ها را حل کند، آمادگی روبه‌روشدن با مشکلات و مسائل مختلفی را که در زندگی رخ می‌دهد، دارد. آگاهی والدین نسبت به اهمیت بازی فکری و تأثیر آن بر رشد روانی و فکری کودک، امری ضروری است.

 والدین دقت کنند در انجام بازی فکری، رسیدن به هدف برای کودکان در اولویت نیست؛ بلکه اولویت، آشنایی با طول مسیر بازی و مواجه شدن با چالش‌های آن است. توجه به طول مسیر بازی، موجب سیناپ سازی در مغز بین نورون‌ها می‌شود و به این ترتیب، کودک باهوش‌تری خواهیم داشت. سیناپ‌های جدید رابطه‌های جدیدی در مغز ایجاد می‌کنند. در واقع بازی فکری محیط‌سازی می‌کند.  برخی والدین وقتی بازی فکری برای کودک خود خریداری می‌کنند، یک‌بار بازی را برای او انجام می‌دهند و پس از آن، کار به خود او می‌سپارند. این عمل، کاملاً اشتباه است؛ زیرا نه تنها هزینه‌ای را که برای خرید بازی دادند بیهوده هست، بلکه یک فرصت و موقعیت خوب را از بچه سلب کردند. در عین حال از نظر روانی نیز آن‌ها وابسته به هدف خواهند شد.

بازی و آموزش| کدی‌لند

تقویت هوش کودک

شاید برایتان سوال باشد، تاثیر بازی در تقویت هوش کودک چیست؟ تحقیقات نشان می‌دهد کودکانی که در سنین پایین به انجام بازی‌های متنوع مشغول بوده‌اند در بزرگسالی دارای هوش بسیار بالاتری هستند. با توجه به همین مطالعات باید شرایطی برای کودک فراهم شود که به صورت منظم مشغول انجام بازی‌های مختلف باشد. کودکان تجربیات مثبت و احساسات موفقیت‌آمیزی را با انجام بازی بدست می‌آورند.

برای مثال بازی‌های خلاق، فرصتی را برای کودک فراهم می‌آورد تا از قوه خلاقیت و تخیل خود در حل مسئله استفاده کنند، آن را رشد داده و تقویت نماید. فعالیت هایی که مبتنی بر حل مسئله می باشد برای کودکان خوشایند است. وقتی کودک می تواند یک فعالیت را به پایان برساند به هماهنگی ذهن و بدن او منجر می شود. این راهکارها موجب می شود تا کودک بتواند از ظرفیت هوشی خود بهره بیش تری ببرد.

تأثیر بازی های فکری بر رشد ذهنی و افزایش هوش کودکان

انجام بازی فکری موجب ایجاد مهارت‌های مختلفی در کودک می‌شود که عبارت است از:

  • تقویت کنجکاوی کودک

    کودک باید در بازی‌های فکری رازی را کشف کند یا مسئله‌ای را حل کند. این کار باعث می‌شود دست به کنکاش و کندوکاو زده و کنجکاوی‌اش تقویت شود. مهارت حل مسئله، مهارت مهمی است که با کندوکاو کردن در بازی‌های فکری به دست آمده و کودک آماده خواهد شد تا در آینده با مسائل پیچیده‌تر مواجه شود.

  • رشد تفکر تحلیلی

    خیلی از بازی‌های فکری تفکر تحلیلی کودکان را تقویت می‌کنند. این بازی‌ها مستلزم آن هستند که کودک شرایط را تحلیل کرده و بسنجد، بعد دست به اقدام بزند. یادگیری این مهارت اهمیت زیادی دارد چرا که کودک سنجیده عمل کردن را تمرین خواهد کرد.

  • افزایش قدرت درک مطلب، دقت و تمرکز

    هر حرکت خطا در بازی فکری باعث می‌شود فرد یک مرحله به عقب برگردد، بسوزد یا امتیاز منفی دریافت کند. پس باید دقت را بالا ببرد. کودکانی که کمتر آرام و قرار می‌گیرند و تمرکز پایینی دارند، می‌توانند با بازی‌های فکری این مهارت را در خود پرورش دهند.

  • ایجاد تشخیص، ارزیابی و انتخاب درست ایده‌ها

    کدام حرکت درست است، کدام حرکت غلط؟ چرا حریف من این حرکت را انجام داد؟ همه اینها قدرت تحلیل کودک را بالا می‌برند. او باید در بازی‌های فکری بین گزینه‌های مختلف، بهتری گزینه را انتخاب کند.

  • بالابردن آگاهی

    بازی‌های فکری به طرق مختلف آگاهی کودکان را افزایش می‌دهند. از اطلاعات عمومی گرفته تا آگاهی درباره یک حوزه خاص که مورد تمرکز بازی است. معمولاً سازگان بازی‌های فکری، محتواهایی آموزنده در نظر دارند تا اطلاعات بازیکنان را بیشتر کنند.

  • پرورش یادگیری مفهومی و بالا رفتن میزان یادگیری

    یکی از بهترین شیوه‌های یادگیری در کودکان بازی کردن است. شما هر مفهومی که بخواهید به کودک خود یاد بدهید، با بازی کردن آن را به بهترین نحو منتقل خواهید کرد. بازی‌های فکری هم از این قضیه مستثنی نیستند.

  • توسعه قدرت تخیل و خلاقیت و ابتکار

    یکی از بهترین کارکردهای بازی‌های فکری افزایش قدرت تخیل و خلاقیت است. کودکان با فراروی از چارچوب‌ها و ابداع راه‌های جدید برای موفقیت در بازی این مهارت را تقویت می‌کنند.

  • توانایی حل مسئله

    کودکان معمولاً در بازی‌‎های فکری با یک مسئله یا مشکل مواجه می‌شوند. گره‌ای که باید باز کنند. آنها این‌گونه راه‌حل‌های مختلف برای مسئله را مدنظر قرار داده و از بین گزینه‌های موجود بهترین را برای حل مسئله انتخاب می‌کنند.

  • گسترش تفکر جانبی و انتقادی

    مهارت حل مسئله در کنار تفکر انتقادی در کودکان تقویت می‌شود. کودکان باید گزینه‌های غلط یا مسیرهای اشتباه را شناسایی کرده و دست به تحلیل بزنند.

  • بهبود مهارت کلامی

    کودکان در بازی‌های فکری ناچارند که با هم‌تیمی یا رقیب خود صحبت کنند. برای همین مهارت کلامی آنها به صورت ضمنی در بازی تقویت می‌شود.

  • بالا بردن اعتماد به نفس

    برنده شدن در بازی، اعتماد به نفس کودکان را افزایش می‌دهد. آنها وقتی متوجه می‌شوند که از پس یک کار برآمده‌اند و همچنین با دیدن مراحلی که در بازی طی کرده‌اند، اعتماد به نفس بیشتری پیدا می‌کنند.

جالب است بدانید که بازي به اندازه غذاي خوب مي‌تواند در رشد هوش كودكان اثر‌گذار باشد. بازي حساب‌شده نوعي تمرين مغز است. به كمك حواس بچه‌ها و بدون آنكه امكانات مادي زيادي لازم داشته باشيد با او بازي كنيد و به افزايش شبكه سلول‌هاي مغز كه ابزار هوش است، كمك كنيد. کودک را تشویق کنید تا شجاعانه کنجکاوی کند. به او فضایی برای تجربه کردن بدهید؛ این کار باعث می شود هوش او ارتقا یابد و رشد کند.کودکی که فضایی برای تامین کنجکاوی خود نداشته باشد، گوشه گیر شده و هوش در او به خوبی پرورش نمی یابد.

بازی‌های موثر در افزایش و تقویت هوش کودکان

بازی های موثر در افزایش و تقویت هوش کودکان عبارتند از:

  • سازه ای
  • کشف کلمه
  • پازل
  • پیدا کردن اشیا قایم شده
  • تخته ای
  • خمیر بازی
  • رنگ آمیزی و بازی های تشخیص رنگ
  • پیدا کردن منبع صدای پخش شده
  • یادگیری زبان و شعر

ضریب هوشی بالا یک ویژگی مستقل نیست که کودک را متمایز کند یا تنها فرصت موفقیت در آینده را به او بدهد، اما به حداکثر رساندن هوش کودک، یک کار هوشمندانه است. باید به شما بگوییم که مغز، جنسی خمیری شکل دارد به این معنی که در زمینه‌های دلخواه شکل می‌گیرد و اطلاعات، تجربیات و تغییرات جدید را جذب و در طول زندگی یکپارچه می‌کند. برخلاف تصور رایج، تقویت هوش کودک به این معنا نیست که آن‌ها را وادار به خواندن کتاب‌های عجیب غریب و انجام هزاران تست و سوال هوشی یا رفتن به کلاس‌هایی با این عنوان کنید.

چیزی که در این باره مهم است دقیقا فعالیت‌ها و و بازی‌هایی است که کودکان انتخاب می‌کنند. شما می‌توانید سبکی از زندگی را انتخاب کنید که شامل فعالیت‌هایی برای حمایت از سلامت ذهن کودک شما و رشد و ارتقای آن است. کافی است با توجه به علاقه و ظرفیت‌های ذهنی مختلف فرزندتان، در جهت تقویت هوش آن ها گام بردارید.

مطلب پیشنهادی: 10 بازی شگفت انگیز برای افزایش هوش کودکان که هر پدر ومادری باید بداند!

بازی ها و سرگرمی های خلاقانه برای تقویت هوش کودک

حافظه و تمرکز

مجموعه بازی‌های حافظه و تمرکز برای تقویت مهارت‌های حافظه، تمرکز و توجه کودکان بسیار مؤثر هستند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا قدرت حافظه خود را بهبود بخشند، تمرکز و توجه را به مدت طولانی‌تری حفظ کنند و توانایی حل مسائل و انجام فعالیت‌های روزمره را بهبود بخشند. برای رده سنی ۳ تا ۶ سال می‌توان از بازی هماهنگی رنگ، بازی یادآوری تصاویر و پازل‌های ساده استفاده نمود و در رده سنی ۷ تا ۱۲ سال از بازی حافظه کارتی، بازی پیداکردن تفاوت‌ها و بازی حافظه می‌توان استفاده نمود. برای ۱۳ سال به بالا می‌توان از بازی چرخش فکری، بازی حافظه معکوس استفاده نمود. این بازی برای تقویت هوش فضایی، هوش منطقی -ریاضی و هوش زبانی مناسب است.

فضایی و خلاقیت

دسته بازی‌های فضایی و خلاقیت به کودکان این امکان را می‌دهد تا خلاقیت خود را ابراز کنند و تجربه‌هایی مبتنی بر فضا و طراحی داشته باشند. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا تخیل خود را تقویت نمایند، مهارت‌های طراحی و ساخت را توسعه دهند و به ایده‌پردازی و نوآوری تشویق شوند؛ مثل بازی‌های ساخت‌وساز با قطعات سازنده، بازی هنری، نقاشی و بازی نقش‌آفرینی (ایفا نقش). ساخت‌وساز، بازی با لگو، بازی با اشیاء سه‌بعدی و بازی‌های خلاقانه برای رده سنی ۳ تا ۶ سال مناسب است. گروه سنی ۶ تا ۱۲ سال بازی‌های ساخت‌وساز، بازی‌های خلاقانه و هنری و برای رده سنی بالای ۱۲ سال بازی‌های رایانه‌ای و ویدئویی. این بازی‌ها برای تقویت هوش فضایی، هوش اجتماعی و هوش زبانی مناسب هستند.

موسیقی و نواختن ساز

فعالیت‌های موسیقی مانند نواختن ساز، خواندن آهنگ‌ها و شنیدن موسیقی، به کودکان کمک می‌کند تا هماهنگی حرکتی و شنوایی خود را تقویت کنند. آن‌ها می‌توانند با نواختن ساز و آواز خواندن، مهارت‌های هماهنگی و همراهی را تقویت کند و به تشخیص صداها و آواها توجه کنند. همچنین، فعالیت در زمینه موسیقی باعث تحریک قسمت‌های مختلف مغز، بهبود حافظه، تقویت تمرکز و توجه و ارتقاء تجربه هنری در کودکان شود. موسیقی و نواختن ساز می‌تواند هوش موسیقیایی کودکان را تقویت نماید.

زبانی و ادراکی

این بازی‌های زبانی و ادراکی برای کودکان سبب بهبود مهارت‌های زبانی، درک شنیداری، خواندن و نوشتن و تقویت توانایی‌های ادراکی مانند تفکر، تمرکز و حل مسئله می‌شود. این بازی‌ها با استفاده از کلمات، جملات، پازل‌ها و فعالیت‌های ذهنی دیگر، کودکان را به چالش می‌کشند و مهارت‌های زبانی و ادراکی آن‌ها را بهبود می‌بخشند. برای ۳ تا ۶ سال بازی‌های زبانی ساده و برای ۶ تا ۱۲ سال بازی‌های زبانی و ادراکی و برای رده سنی ۱۲ سال به بالا بازی‌های تحلیل معنای کلمات مناسب است این بازی‌ها برای تقویت هوش زبانی و ادراکی مناسب هستند.

ترسیم و نقاشی

ترسیم و نقاشی فعالیتی خلاقانه است که به کودکان امکان می‌دهد تا خلاقیت و تخیل خود را بیان کنند. آن‌ها می‌توانند از طریق ترسیم و رنگ‌آمیزی احساسات، تصاویر، شخصیت‌ها و دنیای خاص خود را به تصویر کشیده و در آن به تفکر بصری – فضایی بپردازند. همچنین، این فعالیت‌ها باعث پیشرفت در مهارت‌های دقت و دست‌ورزی، تمرکز و توجه، تشخیص رنگ‌ها و الگوها و تقویت قدرت تفکر محض در کودکان می‌شود. رده سنی خاصی را برای این سرگرمی نمی‌توان درنظر گرفت و تمامی کودکان در هر سنی قادر به انجام آن هستند. ترسیم و نقاشی برای تقویت هوش تجسمی نیز بسیار مناسب است.

نتیجه‌گیری

بازی، زبان کودکان برای ابراز احساساتشان است. بازی مهم‌ترین کاری است که کودکان انجام می‌دهند. برای همین خیلی مواقع بهترین آموزش هم از طریق بازی کردن به دست می‌آید. یکی از کارکردهای مهم بازی‌های مختلف آموزشی و سازنده، تقویت هوش کودک است. تأثیر بازی در تقویت هوش کودک به اندازه‌ای است که محققین پژوهش‌های زیادی هم در این زمینه انجام داده‌اند و بسیاری از بازی‌ها در نتیجه تحقیقات انجام شده علمی ساخته‌ شده‌اند که بر افزایش هوش کودک تأکید داشتند. بازی‌هایی که به تقویت هوش کودک می‌انجامند ضرورتاً هزینه‌بر نبوده و با یک نقاشی ساده یا چند کارت بازی هم می‌توان هوش کودک را تقویت کرد.

شما می توانید سرگرمی‌های مناسب کودکتان را در کدی لند انتخاب کنید