بازی درمانی برای کودک مضطرب+ 5 بازی موثر در کاهش اضطراب کودک اوتیسم

بازی درمانی برای کودک مضطرب، هر کودک با اختلال طیف اوتیسم وضعیت منحصربه‌فردی از نظر نقاط قوت یا چالش‌ها در زمینه‌های شناختی، حسی، عاطفی و اجتماعی دارد.

بازی درمانی برای کودک مضطرب

 کودکان با اوتیسم معمولاً مشکلاتی در ارتباط با دیگران، توانایی‌های اجتماعی و تفکری، نظم و تنظیم و ارتباط چشمی دارند. این مشکلات می‌توانند با اختلالات اضطرابی، اختلالات خلقی همراه باشند.

اضطراب چیست؟

اضطراب احساسی طبیعی در انسان‌هاست که هرکسی در شرایطی از زندگی آن را تجربه می‌کند. خیلی از افراد زمانی که در کار دچار مشکل شده، قبل از امتحان‌دادن و یا قبل از گرفتن تصمیم‌های حساس عصبی و مضطرب می‌شوند. بااین‌حال افراد مبتلا به اختلالات اضطراب ترس غیرمنطقی و نگرانی بیش از حد نسبت به شرایط روزمره دارند. این احساسات باعث اختلال در زندگی روزمره شده، به‌سختی کنترل می‌شوند و برای مدت طولانی باقی می‌مانند. اضطراب ممکن است از کودکی در افراد ظاهر شده و تا بزرگسالی آنها ادامه یابد.

اختلال اضطراب جدایی چیست؟

اختلال اضطراب جدایی، یکی از شایع‌ترین اختلالات اضطرابی در کودکان است که با نگرانی بیش از حد، وحشت و ترس از جدایی یا انتظار جدایی از افرادی که به آنها وابستگی عاطفی دارند، مشخص می‌شود.

علت اضطراب جدایی کودک چیست؟

عوامل ژنتیکی:

تحقیقات نشان دادند که اختلالات اضطرابی ممکن است در خانواده‌ها موروثی باشند.

عوامل محیطی و تجربیات زندگی:

تجربیات منفی یا تروماتیک در دوران کودکی، مانند جدایی طولانی‌مدت از والدین یا مراقبان، می‌تواند زمینه‌ساز اختلال اضطراب جدایی شود.

شخصیت و ساختار روان‌شناختی:

افرادی که طبیعتاً مضطرب‌تر هستند یا دارای حساسیت بیشتری به استرس و فشارهای روانی هستند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به اختلال اضطراب جدایی باشند.

تعاملات وابستگی:

نحوه تعامل و وابستگی بین کودک و والدین نیز می‌تواند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد.

بازی‌درمانی چیست؟

بازی‌درمانی روشی است که از بازی برای کشف و مقابله با مسائل روانی استفاده می‌کند. می‌توان از این روش درمانی به‌تنهایی یا همراه با سایر درمان‌ها و داروها استفاده کرد. بازی‌درمانی می‌تواند به بزرگسالان و کودکان، به‌ویژه آن‌هایی که دارای مشکلات روانی و عاطفی هستند، کمک کند. بازی‌درمانی برای کودکان اوتیسم می‌تواند یک رویکرد درمانی مؤثر باشد زیرا می‌تواند به آنها در توسعه مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی، بهبود پردازش حسی و رسیدگی به رفتارهای چالش‌برانگیز کمک کند. 

‏فواید بازی‌درمانی

بازی‌درمانی فواید بسیاری به همراه دارد که برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

• حل مسائل و مشکلات
• افزایش عزت‌نفس
• تقویت مهارت‌های اجتماعی
• تسکین استرس
• توسعه مکانیسم مقابله
• کاهش رفتارهای منفی
• افزایش تاب‌آوری
• افزایش خودشناسی
• بهبود اختلال اضطرابی
• کنترل و تنظیم رفتار 
• بهبود ارتباط
• افزایش خلاقیت

چرا بازی‌درمانی برای کودکان ضروری‌ست؟

بازی‌درمانی یک رویکرد ساختاری و مبتنی بر تئوری در درمان است که بر پایه روندهای ارتباطی و یادگیری طبیعی کودکان بنا می‌شود. قدرت‌های درمانی ذاتی بازی از بسیاری جهات استفاده می‌شود. تأثیر بازی‌درمانی برای اضطراب و درمان زمانی مشخص می‌شود که درمانگران با استفاده از بازی‌درمانی برای کمک به کودکان در بیان آنچه آنها را ناراحت می‌کند استفاده می‌کنند. این روش درصورتی‌که کودک زبان کلامی برای بیان افکار و احساسات خود نداشته باشد و از اضطراب رنج ببرد، بسیار کاراست.

مزایا و اهداف بازی‌درمانی در کودکان اوتیسم

• توسعه مهارت‌های اجتماعی:

یکی از اهداف اولیه بازی‌درمانی برای کودکان اوتیستیک کمک به آنها برای رشد مهارت‌های اجتماعی است. بازی‌درمانی می‌تواند محیطی امن و ساختاریافته را برای کودک فراهم کند تا بتواند تعاملات اجتماعی مانند نوبت گرفتن، اشتراک‌گذاری و استفاده از نشانه‌های اجتماعی مناسب را انجام دهد.

• بهبود مهارت‌های ارتباطی:

بسیاری از کودکان اوتیستیک در برقراری ارتباط کلامی و غیرکلامی مشکل دارند. بازی‌درمانی می‌تواند به آنها کمک کند تا مهارت‌های زبانی را توسعه دهند و یاد بگیرند که با دیگران ارتباط مؤثرتری برقرار کنند.

• بهبود پردازش حسی:

تعداد بسیاری از کودکان اوتیسم در پردازش اطلاعات حسی مانند لمس، صدا و بویایی مشکل دارند. بازی‌درمانی می‌تواند با قراردادن آنها در معرض بافت‌ها، صداها و بوهای مختلف در یک محیط کنترل شده کمک کند تا ورودی حسی خود را بهتر تنظیم کنند.

• کاهش اضطراب و بهبود تنظیم هیجانی:

کودکان اوتیسم ممکن است سطوح بالایی از اضطراب را تجربه کنند و در تنظیم احساسات خود مشکل داشته باشند. بازی‌درمانی می‌تواند به آنها کمک کند تا راهبردهای مقابله‌ای را بیاموزند و مهارت‌های تنظیم هیجانی را توسعه دهند.

• افزایش خودآگاهی و عزت‌نفس:

بازی‌درمانی می‌تواند به کودکان اوتیستیک کمک کند تا درک بهتری از خود و احساسات خود داشته باشند. آنها از طریق بازی، می‌توانند جنبه‌های مختلف هویت خود را کشف کرده و تصویری مثبت از خود ایجاد کنند.

5 بازی جذاب و موثر برای کاهش اضطراب کودک اوتیسم

• بازی‌های حسی:

خیلی از کودکان اوتیسم در پردازش اطلاعات حسی مشکل دارند. بازی‌های حسی، مانند بازی با شن، آب یا مواد بافت‌دار، می‌تواند به آنها کمک کند تا ورودی حسی خود را تنظیم کنند و مهارت‌های پردازش حسی بهتری را توسعه دهند.

• بازی‌های وانمودی:

این بازی‌ها می‌تواند به کودکان اوتیستیک با فراهم‌کردن فرصت‌هایی برای تمرین نوبت‌گیری، اشتراک‌گذاری و استفاده از نشانه‌های اجتماعی مناسب، به رشد مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی کمک کند. بازی‌های تظاهری همچنین می‌تواند به تخیل و خلاقیت کمک کند.

• پازل‌ها:

پازل‌ها می‌توانند راه بسیار خوبی برای کودکان اوتیسم برای توسعه مهارت‌های حل مسئله و بهبود مهارت‌های حرکتی ظریف باشند. پازل‌های ساده با تکه‌های بزرگ معمولاً برای کودکان کوچک‌تر بهترین هستند، درحالی‌که پازل‌های پیچیده‌تر را می‌توان برای کودکان بزرگ‌تر استفاده کرد.

• بازی‌های حرکتی:

تعداد زیادی از کودکان اوتیسم در هماهنگی و مهارت‌های حرکتی درشت مشکل دارند. بازی‌های حرکتی، می‌تواند به آنها کمک کند تا این مهارت‌ها را به شیوه‌ای سرگرم‌کننده و جذاب توسعه دهند.

• بازی اکتشافی:

بازی اکتشافی نوعی از بازی با کودک اوتیسم است و کودکان به‌جای بازی با اسباب‌بازی، دست به اکتشاف می‌زنند. کودکان با کاوش در اشکال، رنگ‌ها، اندازه‌ها و بافت‌های مختلف، دنیای اطراف خود را بهتر می‌بینند. برای کمک به کودک اوتیسم خود در این نوع بازی، می‌توانید او را تشویق کنید تا اشیای اطراف را به‌عنوان بخشی از فعالیت‌های روزمره کشف کند.

نتیجه‌گیری:

بازی با کودک اوتیسم می‌تواند به تقویت توانایی‌های حسی او کمک کند. این بازی‌ها به کودک اجازه می‌دهند که با استفاده متفاوت از حواس خود (بینایی، شنوایی، لمس و غیره) با محیط اطرافش در تعامل باشد و آن را بشناسد. این نوع بازی‌ها می‌تواند به تحریک و تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی او کمک کند. این بازی‌ها می‌توانند موقعیت‌های اجتماعی را شبیه‌سازی کنند، ارتباط غیرکلامی و کلامی را تقویت کنند و به او کمک کنند تا نحوه بیان خود را بهبود بخشد.