نقش فعالیت بدنی در کودکان
کمک به کودکان خردسال در توسعه مهارتهای حرکتی پایه نه تنها به افزایش آمادگی مدرسه و موفقیت آنها در مدرسه در آینده کمک میکند، بلکه به آنها کمک میکند تا پایهای برای یک سبک زندگی سالم و فعال در حین رشد ایجاد کنند. از آنجایی که نقش فعالیت بدنی در کودکان بسیار پررنگ باید باشد، شما با این برنامه و راههایی که در زیر پیشنهاد میشود میتوانید حرکت در کودک را تقویت کنید و رشد کودک خود را تقویت کنید:
۰ تا ۶ ماهگی:
- به آرامی دست ها و پاهای او را بچرخانید.
- بگذارید به دستان شما یا اسباب بازی لگد بزند.
- با کودک برقصید.
- به آرامی کودک را تکان یا تاب دهید.
- بازی دالیموشه، حرکت دادن دستانش برای پوشاندن چشمانش را انجام دهید.
- به کودک اجازه دهید با قاشق، حلقه لاستیکی، عروسک نرم یا جغجغههای کوچکی که بتواند آنها را بگیرد بازی کند.
- کودک را روی شکمش بخوابانید و تلاش کنید نظرش را جلب کنید تا دستوپایش را تکان دهد.
- با کودک روی زمین بازی کنید.
۶ تا ۱۲ ماهگی:
- در این سن با کودک برقصید.
- به کودک اجازه دهید با بالا رفتن یا خزیدن کاوش کند (مطمئن شوید که تحت نظارت است).
- بگویید با اسباب بازیهای پاپ آپ بازی کند تا به هماهنگی دستوچشم او کمک کند.
- یک اسباب بازی را دور از دسترس قرار دهید و کودک را تشویق کنید به سمت آن حرکت کند.
- اسباببازیهایی در حمام به او بدهید تا بتواند ریختن یا آبپاشی را تمرین کند.
- کودک را روی تخت سرپا نگه دارید و به آرامی او کمک کنید بپرد.
- با اسباببازیهایی که میتواند روی هم بگذارد یا پازلهای ساده بازی کند.
- کمک کنید بدون همراه راه برود.
۱۲ تا ۱۸ ماهگی:
- با کودکتان قدم بزنید و در مورد چیزهایی که میبینید صحبت کنید.
- از او بخواهید با اسباببازیهای مختلف، مانند چرخدستیهای خرید، کالسکههای عروسک، واگنهای کوچک و اسباببازیهای سواری که به راحتی میشود هل داد، بازی کند.
- بخواهید با اسباببازیهایی بازی کند که به او کمک میکنند پر کردن، ریختن یا روی هم چیدن را تمرین کند.
- در مکانهای امن و کم ارتفاع بازی کند تا بالا رفتن از زیر، روی، داخل، بالا و اطراف را تمرین کند.
- او را تشویق کنید مهارتهای جدید خود را در مکانهای مختلف مانند داخل، خارج یا در خانه های دیگران تمرین کند.
- کودک را به خاطر مهارتهای جدیدی که آموخته تحسین کنید.
۱۸ تا ۲۴ ماهگی:
- کودکتان را تشویق کنید در داخلوخارج از خانه در فضای آزاد بخزد، راه برود، بدود، بپرد و بازی کند.
- در یک محیط بازی نرم با تعداد زیادی بالش، تشک و پتو بازی کند.
- از بلوکها، جعبه ها و پتوهای بزرگ برای ساختن قلعه استفاده کند.
- یک مسیر مانع امن برای کودک ایجاد کنید تا بتواند در آن بازی کند.
- با مداد رنگی، کاغذ، عروسکها و لباسهای عروسک بازی کند، خمیر بازی کند، بلوکها، بلوکهای کوچک و اسباببازیهای کوچکی را که به او کمک میکند در دست بگیرد.
- مواد مختلف ایمن مانند جعبههای شنی، حوضچههای آب و خمیربازی را بگیرد، نگه دارد، بریزد، اسکوپ بزند و فشار دهد.
- به کودک خود بگویید خودش از ظروف غذا را تغذیه کند و نوشیدنی خودش را نگه دارد.
- با فرزندتان نقاشی کنید و بنویسید. بگذارید او شما را تماشا کند و به او کمک کند.
- کتابهایی را که با هم میخوانید ورق بزند.
۲۴ تا ۳۶ ماهگی:
- به کودک کمک کنید سایه خود را در یک روز آفتابی کشف کند. سعی کن و بگیر.
- با اجازه دادن به کودک برای لگد زدن به توپ، به او در تمرین لگد زدن کمک کنید.
- دنبالبازی کنید. بگذار او رهبر باشد.
- همراه موسیقی برقصید.
- زمانی را در بیرون از خانه با کودک به بازی در زمین های بازی یا با سایر کودکان بگذرانید.
- کمک کنید تا قلعههایی برای بازی در داخل بسازد.
- کاردستیهای سادهای مانند رنگآمیزی، برش و چسباندن یا مهرههای رشتهای انجام دهد.
- شروع به لباس پوشیدن و غذاخوردن را آغاز کند.
- در کارهای ساده مانند چیدن میز کمک کند.
با کمک به فرزندتان در یادگیری حرکت، نه تنها به رشد او کمک خواهید کرد، بلکه از سالم ماندن و فعال بودن او نیز اطمینان حاصل خواهید کرد. توسعه مهارتهای حرکتی در مراحل اولیه میتواند به ارتقای سبک زندگی سالم، یادگیری و رفاه کلی کمک کند.
مطلب پیشنهادی: بهبود مهارت های حرکتی کودکان با ورزش+ فعالیت های ورزشی مناسب برای کودکان
بهترین فعالیتهای بدنی برای افزایش یادگیری کودکان چه هستند؟
برای افزایش یادگیری کودکان، برخی فعالیتهای بدنی میتوانند به طور خاص مؤثر باشند. در زیر به بهترین فعالیتهای بدنی اشاره میشود که میتوانند به بهبود یادگیری کمک کنند:
-
ورزشهای تیمی
-
بازیهای گروهی مانند فوتبال، بسکتبال یا والیبال:
تقویت همکاری، مهارتهای اجتماعی و یادگیری استراتژیک.
-
رقص
-
رقصهای سنتی یا مدرن:
تقویت هماهنگی بدن، خلاقیت و افزایش نشاط روحی.
-
ورزشهای فردی
-
دویدن، شنا یا دوچرخهسواری:
افزایش استقامت و بهبود تمرکز و حالات روانشناختی.
-
تمرینات حرکتی و استقامتی
-
یوگا یا تمرینات کششی:
کاهش استرس و افزایش تمرکز، بهبود توانایی ذهنی.
-
بازیهای حرکتی
-
بازیهایی مثل Tag یا بازیهای میدانی:
تشویق به فعالیت بدنی و تقویت مهارتهای حرکتی.
-
ورزشهای هنری
-
تکواندو، جودو یا هنرهای رزمی:
تقویت تمرکز، انضباط شخصی و اعتمادبهنفس.
-
فعالیتهای خارج از خانه
-
پیادهروی، کوهنوردی و بازی در پارک:
ارتباط با طبیعت و کاهش استرس، تقویت خلاقیت.
-
برنامههای تفریحی و تابستانی
-
شرکت در کلاسهای ورزشی یا اردوهای تابستانی:
افزایش تعامل اجتماعی و تجربههای جدید.
فعالیتهای بدنی چگونه میتواند یادگیری را در کودکان افزایش دهد؟
فعالیتهای بدنی میتوانند به طرز چشمگیری یادگیری را در کودکان افزایش دهند. در زیر به چند مورد از تأثیرات مثبت این فعالیتها اشاره میشود:
-
بهبود تمرکز و توجه
- کاهش استرس: فعالیتهای بدنی میتوانند استرس و اضطراب را کاهش دهند که به نوبه خود به بهبود تمرکز کمک میکند.
- افزایش جریان خون: ورزش باعث افزایش جریان خون به مغز میشود که میتواند تفکر و یادگیری را تقویت کند.
-
تقویت حافظه
- شکلگیری سلولهای جدید: تحقیقات نشان دادند که فعالیت بدنی منظم میتواند باعث تولید سلولهای جدید در هیپوکامپ (منطقهای از مغز که با حافظه مرتبط است) شود.
- تقویت حافظه کاری: ورزش میتواند کارایی حافظه کاری را افزایش دهد که برای یادگیری مهارتهای جدید ضروری است.
-
افزایش ظرفیت یادگیری
- حالات مثبت: فعالیتهای بدنی میتوانند حس شادی و رضایت را افزایش دهند که باعث میشود کودکان نسبت به یادگیری دید مثبتتری داشته باشند.
- انگیزه یادگیری: کودکانی که به طور منظم ورزش میکنند، معمولاً از نشاط و انرژی بیشتری برخوردارند که این امر میتواند به انگیزه بیشتری برای یادگیری منجر شود.
-
توسعه مهارتهای اجتماعی
- کارگروهی: شرکت در فعالیتهای گروهی مانند بازیهای تیمی میتواند مهارتهای اجتماعی و همکاری را تقویت کند.
- تعاملات مثبت: فعالیتهای بدنی به کودکان این امکان را میدهند که در محیطهای اجتماعی قرار بگیرند و روابط مثبت برقرار کنند.
-
بهبود سلامت جسمانی و روحی
- افزایش انرژی: بدن سالم و فعال میزان انرژی بیشتری را برای یادگیری فراهم میکند.
- کاهش خستگی: ورزش منظم میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند که خود باعث افزایش توانایی یادگیری میشود.
-
توسعه مهارتهای حرکتی
- مهارتهای حرکتی ظریف و درشت: فعالیتهای بدنی به کودکان کمک میکنند تا مهارتهای حرکتی خود را بهبود ببخشند که این امر میتواند منجر به بهترشدن یادگیری در سایر زمینهها، مانند هنر و علوم، شود.
معرفی بازیهای حرکتی مناسب برای بهبود یادگیری و مهارتهای کودکان
با توجه به نقش فعالیت بدنی در کودکان، انواع بازیهای حرکتی میتوانند ضمن سرگرم کردن کودک و تخلیه انرژی بینهایت او، کاربرد آموزشی هم داشته باشند. برخی بازیها مهارتهای تیمی را افزایش میدهند و برخی روی انواع مهارتهای فکری و حرکتی کودکان کار میکنند. در ادامه بازیهایی را به شما توصیه میکنیم که میتوانند به صور مختلف به یادگیری کودک کمک کنند.
1. بازی با توپ
شما یک توپ داشته باشید و با آن میتوانید یک دنیا کار با کودک خود انجام دهید. یکسری ورزشهای گروهی با توپ انجام میشوند. ورزشهایی مثل والیبال و فوتبال کار تیمی در کودک را تقویت کرده و مهارت پاسخ صحیح و سریع را در او پرورش میدهند. بازیهایی مثل وسطی و گرگمبههوا هم ضمن سرگرم کردن کودک به او کمک میکنند تا سرعت عمل خود را افزایش داده و بتواند در لحظه واکنش نشان بدهد. شما میتوانید یکسری بازیهایی با حرکت کمتر هم با توپ طراحی کنید. مثلاً میتوانید یک سطل را در فاصله از کودکان قرار دهید و آنها به صف شده و باید توپ را داخل سطل پرت کنند. برای سختتر شدن بازی میتوانید به مرور فاصله توپ را از بچهها بیشتر کنید. در صف ایستادن خود به تقویت مهارت صبر کردن و نوبت گرفتن کودک کمک میکند.
2. حلقه بازی
حلقه هولاهوپ یکی از بهترین ابزارهایی است که به تقویت نقش فعالیت بدنی در کودکان کمک میکند. مانند توپ شما میتوانید با حلقه همبازیهای زیادی انجام دهید. از یک بازی فردی، مثل چرخاندن حلقه دور کمر گرفته تا بازیهای گروهی مختلف. مثلاً دو کودک میتوانند حلقه را دور کمر خود قرار دهند و باید با همکاری همدیگر تلاش کنند تا حلقه به زمین نیفتد. این کار به حفظ تعادل، سرعت عمل، همکاری و توازن در کودک کمک میکند. شما با حلقه خیلی کارهای دیگر هم میتوانید بکنید، مثلاً برای کودکان کمسنوسالتر میتوانید چند حلقه روی زمین بگذارید و از کودکان بخواهید از هر حلقه به حلقه دیگر بپرند. شما برای سختتر کردن این بازی میتوانید فاصله حلقهها را به مرور بیشتر هم بکنید. همچنین میتوانید از دو دوست بخواهید که دست همدیگر را بگیرند و از روی حلقهها بپرند.
یک بازی دیگر هم این است که شما حلقه را یک جا قرار دهید و کودکان باید اشیایی را در زمان کوتاهی داخل حلقه قرار دهند. در این بازی شما اسم شی را میبرید و کودک باید با عجله از جای خود برود و آن را بردارد و داخل حلقه بگذارد. این کار تمرین خوبی برای آموزش لغات و مفاهیم جدید هم هست.
3. بازیهای رقصی
ما تلاش میکنیم فعالیتهای بدنیای به شما معرفی کنیم که کمترین هزینه را برای شما به همراه داشته باشند. مثلاً بازیهایی که با رقص همراه هستند هم ضمن اینکه در تولدها و جشنها مدتها کودکان را مشغول خود میکنند، فضای شادی هم فراهم کرده و همچنین مهارتهای حرکتی آنها را تقویت میکنند. یکی از این بازیها، بازی معروف استپ رقص است که همه ما هم در کودکی انجام دادیم. این بازی به حفظ تمرکز کودک کمک کرده و سرعت عملش را هم بهبود میبخشد.
صندلی بازی هم یکی از بازیهای رقصی جذابی است که به نقش فعالیت بدنی در کودکان کمک میکند. بچهها عاشق موسیقی و حرکت هستند و استپ رقص با افزایش هیجان بچهها آنها را به وجد خواهد آورد.
نتیجهگیری
ترکیب فعالیتهای بدنی با روشهای یادگیری میتواند به افزایش کارایی یادگیری در کودکان کمک کند؛ بنابراین، تشویق کودکان به فعالیتهای بدنی و ایجاد فرصتهایی برای حرکت و بازی در برنامه روزانه کودک، میتواند تأثیرات مثبتی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی آنها داشته باشد.