بازی درمانی شناختی رفتاری; متخصصان حوزه ذهن و روان برای درمان بسیاری از اختلالات از بازی استفاده می‌کنند. استفاده از بازی و بازی‌درمانی محدودیت سنی ندارد. یکی از روش‌های درمانگران برای درمان اختلالات شناختی استفاده از بازی‌درمانی شناختی رفتاری است، که روی آموزش و بهبود مهارتهای افراد چه کودک و چه بزرگسال تأثیر چشمگیری دارد. با این روش می‌توان میزان پرخاشگری، لجبازی و اضطراب افراد را کاهش داد.
کدی لند فروشگاه آنلاین با خرید آسان و ارسال سریع در زمینه بازی های کودکانه و محصولات توانبخشی کودکان می‌باشد، که بهترین بازی ها و ابزارهای آموزشی برای رشد و توسعه کودکان را عرضه می‌کند.
بازی‌درمانی شناختی رفتاری
بازی‌درمانی شناختی – رفتاری (CBPT) یک درمان حساس به تحول برای کودکان کم سن است که بر مبنای انعطاف‌پذیری، کاهش انتظار استفاده از گفتار و وابستگی بیشتر به رویکردهای تجربه‌ای بنا شده است. پیشرفت بازی‌درمانی شناختی-رفتاری برای کودکان پیش از سن مدرسه نیازمند تنظیمات خاصی در درمان شناختی است.
در واقع معمولا شامل الگوبرداری می‌شود تا مهارتهای مقابله‌ای تنظیم‌کننده عرضه شوند. تغییرات شناختی با بازی، به طور مستقیم منتقل می‌شوند و رفتارهای دارای انطباق بیشتر به کودک معرفی می‌شوند. الگوبرداری بخشی است که در بسیاری از مداخلات خاص رفتاری و شناختی بکار برده می‌شود.
تعمیم و جلوگیری از پاسخ از جمله عناصر مهم بازی‌درمانی شناختی-رفتاری هستند. بسیاری از اصول درمان شناختی که برای استفاده با بزرگسالان طراحی شده‌اند، با کمی تغییر برای کودکان کم‌سن‌وسال هم قابل استفاده می‌شوند.
مطلب پیشنهادی: بازی درمانی چیست؟
اختلالات شناختی در کودکان
اختلالات شناختی در کودکان نیز موضوع مهم و قابل‌توجهی است که بر توانایی‌های ذهنی، یادگیری و عملکرد تحصیلی کودکان تأثیر می‌گذارد. برخی از مهمترین اختلالات شناختی در کودکان شامل: اختلال طیف اوتیسم، اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی، اختلال یادگیری خاص مانند دیسلکسیا و اختلالات کلی در رشد هوش و توانایی‌های شناختی می‌شود.
تشخیص اختلالات شناختی
- بازی درمانگر بسته به کودک و موقعیتش، او را به سمت بازی‌های خاصی راهنمایی می‌کند؛ یا اجازه می‌دهد که خودش انتخاب کند.
- بازی درمانگر شناختی برای پیداکردن منشأ رفتارهای افراد می‌تواند از کتاب‌های مختلفی استفاده کند. مثلاً کتابی متناسب با فهم و سواد او در اختیارش قرار دهد و ازش بخواهد داستانی را انتخاب کند.
- محل کار بازی درمانگران شناختی حوزه کودک معمولاً مملو از وسایل موردعلاقه کودکان است. بازی درمانگران به کودک فرصت می‌دهند فعالیت موردعلاقه خود را در اتاق بازی‌درمانی انجام دهد. مثلا ممکن است درحالی‌که کودک در حال نقاشی یا رنگ‌آمیزی است سؤالاتی از او بپرسد تا سعی کند بینشی در مورد روند فکری او به دست آورد.
- درمانگران برای تشخیص اختلالات شناختی رفتاری کودکان و بزرگسالان از انواع نرم‌افزارهای تست روان‌شناسی و تجهیزات روان‌شناسی و شناختی موجود در بازار استفاده می‌کنند.
- شرح‌حال‌نویسی مراجعان نیز به درمانگران در شناخت منشأ افکار و رفتار کمک به سزایی می‌کند.
فواید بازی‌درمانی و نقش آن در درمان اختلالات شناختی رفتار
از مهمترین فواید بازی درمانی شناختی رفتاری در کودکان عبارتند از: قبول مسئولیت بیشتر درمورد برخی رفتارها، توسعه استراتژی‌های مقابله‌ای و مهارتهای خلاقانه حل مسئله، احترام به خود، همدلی و احترام به دیگران، کاهش اضطراب، یادگیری تجربه و بیان کامل احساسات، مهارتهای اجتماعی قوی‌تر، روابط خانوادگی قوی‌تر، ابراز درست احساسات و آموزش کنترل هیجانات به کودکان است.
تکنیک‌های بازی‌درمانی شناختی رفتاری کودکان
شن درمانی
در این شیوه درمانی، فرد به‌جای استفاده از کلام، از به‌کارگیری اشیا و فیگورهای کوچک درون سینی شن به‌عنوان نمادهای بصری استفاده می‌کند تا تجربیات، احساسات و فرایندهای درونی خود را نشان دهد و با آن‌ها کار کند.
عروسک درمانی
عروسک‌بازی به‌عنوان یک شیوه درمانی، شامل استفاده از عروسک‌ها و فیگورهای مرتبط برای کودکان می‌شود. در این شیوه درمانی، کودکان با این عروسک‌ها و فیگورها بازی می‌کنند و در طی بازی، تجربیات خود را بازتاب می‌دهند، مسائل خود را بیان می‌کنند که به حل مشکلاتشان کمک می‌کند.
نقاشی درمانی
نقاشی درمانی به‌عنوان یک شیوه درمانی تجسمی به فرد کمک می‌کند تا درک بهتری از خود، محیط پیرامون و احساساتش پیدا کند. فرد در این شیوه درمانی به روشی غیرکلامی، احساسات و تجربیات خود را از طریق رنگ‌ها و نقاشی بیان می‌کند و باتوجه‌به نقاط قوت و ضعف خود، بهبود می‌یابد.
بازی‌درمانی حسی:
بازی‌درمانی حسی، یک شیوه درمانی است که برای کودکان و نوجوانان با نیازهای حسی خاص طراحی شده است. در این شیوه درمانی، با استفاده از بازی‌های حسی و محرک‌هایی مانند شن، آب، گل، خاک، آجر، مواد لطیف و سفت و غیره، کودکان و نوجوانان با تمرکز بر تجربه حسی، با محیط پیرامون خود ارتباط می‌گیرند.
نقش والدین در بازی‌درمانی شناختی رفتاری کودکان
والدین نقش مهمی در موفقیت بازی‌درمانی دارند. آن‌ها می‌توانند اینگونه به درمانگر کمک کنند:
ارائه اطلاعات در مورد کودک:
والدین باید اطلاعات دقیقی در مورد سابقه پزشکی، اجتماعی و خانوادگی کودک به درمانگر ارائه دهند.
ایجاد محیطی حمایتی در خانه:
در خانه فضایی امن و حمایتی برای کودک فراهم کنند تا او بتواند آنچه را که در جلسات بازی‌درمانی یاد گرفته است، تمرین کند.
شرکت در جلسات بازی‌درمانی؛
در برخی موارد، از والدین خواسته می‌شود تا در جلسات بازی‌درمانی شرکت کنند تا در مورد نحوه تعامل با کودک راهنمایی و آموزش ببینند.
نتیجه‌گیری
بازی‌ها برای اصلاح و درمان رفتارها، شناخت‌ها و هیجانات مشکل‌ساز کودکان مفید هستند و بازی‌درمانگران از روش خاص و مشخصی، برای حل مشکلات خاص و معین بهره می‌برند. البته اگر مشکل جنبه عمومی داشته باشد و به اختلال روان‌شناختی خاصی مانند افسردگی یا ناتوانی یادگیری منجر نشده باشد، والدین، معلمان و مربیان هم توان استفاده از روش‌های بازی‌درمانی را دارند.
