چرا کودکان باید با دوستانشان بازی کنند؟

بازی کودکان با دوستان اهمیت زیادی برای آن‌ها دارد. این فعالیت آنها را با دنیای اطراف در تعامل قرار می‌دهد. بازی نقش کلیدی در رشد و توسعه کودک در تمام سنین ایفا می‌کند. کارشناسان می‌گویند که بازی‌های فردی و گروهی به پیشرفت و آموزش کودکان کمک می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهند کودکانی که با همسالان خود وقت می‌گذرانند، آینده‌ای با سلامت روانی بهتر خواهند داشت.

بازی‌های دسته‌جمعی فرصت‌هایی برای شرکت در فعالیت‌های متفاوت با دوستان فراهم می‌کنند. کودکان باید این بازی‌ها را خودشان شروع کنند تا جذابیت داشته باشد. این نوع بازی‌ها مهارت‌های اجتماعی و همکاری را در آنها تقویت می‌کند. برای والدین مهم است بدانند که بازی‌های گروهی با همسن‌ها، تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای فرزندانشان است. این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا با فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های متفاوت آشنا شوند و یاد بگیرند چگونه در کنار دیگران زندگی کنند.

تاثیر بازی‌های گروهی بر مهارت‌های اجتماعی و جسمانی کودکان

علاوه بر این، بازی با همسالان به کودکان فرصت می‌دهد تا مهارت‌های ارتباطی خود را ارتقا دهند. آنها یاد می‌گیرند چگونه نوبت خود را انتظار بکشند، درباره احساسات و نیازهای خود صحبت کنند و به روش‌های سازنده با چالش‌ها روبرو شوند. این تجربیات بستری برای آموختن مهارت‌های زندگی مهم مانند صبر، احترام متقابل و همدلی را فراهم می‌کنند.

بازی در فضای باز و با گروه نیز فرصت‌هایی برای تقویت سلامت جسمانی کودکان فراهم می‌کند. فعالیت‌های فیزیکی مثل دویدن، پریدن و بالا رفتن به تقویت عضلات، بهبود هماهنگی و تعادل کمک می‌کند. این فعالیت‌ها به کودکان امکان می‌دهند تا انرژی خود را به شکل مثبتی مصرف کنند و به بهبود خواب آنها کمک می‌کند.

در نهایت، بازی با همسالان به کودکان امکان می‌دهد تا اعتماد به نفس و استقلال خود را توسعه دهند. وقتی کودکان در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با بازی‌های خود شرکت می‌کنند و به تنهایی مشکلات را حل می‌کنند، احساس موفقیت و خودکفایی در آنها تقویت می‌شود. این تجربه‌ها زمینه‌ساز رشد شخصیتی سالم و مستقل در آینده هستند.

بنابراین، تشویق به بازی گروهی باید به عنوان بخشی حیاتی از رشد کودک در نظر گرفته شود. والدین و مربیان باید فرصت‌هایی برای بازی‌های معنادار با همسالان فراهم کنند. این امر به کودکان کمک می‌کند تا در یک محیط امن و حمایتی، مهارت‌های اجتماعی، عاطفی و فیزیکی خود را توسعه دهند و برای زندگی اجتماعی آینده خود آماده شوند.

هم بازی چیزی بیشتر از یک دوست است

بازی با دوستان فواید بیشتری نسبت به بازی تنهایی دارد. این فراتر از اجتماعی بودن است. کودکانی که در بازی با همسالان مهارت ندارند، در آینده با چالش‌هایی مواجه می‌شوند. این چالش‌ها شامل انزوا، گوشه‌گیری و کم‌تحملی است. نداشتن تجربه‌های مثبت در کودکی بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد. این موضوع می‌تواند در اجتماع، کار، تحصیل و روابط مشکل‌ساز شود.

بازی یکی از مهمترین فعالیت‌های فکری کودکان در دوران پیش‌دبستانی است. یکی از اولین مهارت‌هایی که کودکان در بازی باید بیاموزند هنر مذاکره است؛ زمانی که کودکان برای اولین‌بار در بازی با همسالان شرکت می‌کنند، تعامل و ارتباط با آن‌ها صورت می‌گیرد.

اینجا جایی است که کودکان در مورد کاری که قرار است به عنوان بخشی از بازی خود انجام دهند صحبت می‌کنند، خواه در مورد سناریوی خیالی که قرار است در آن شرکت کنند و یا در خصوص قواعد و قوانین بازی بحث کنند. همچنین کودکان در حین بازی نیاز به خودتنظیمی دارند؛ زیرا هیچ کودکی دوست ندارد با کسی که در میانه‌ی بازی سریع عصبانی می‌شود یا گریه می‌کند و طوفان به پا می‌کند، بازی کند؛ “کودکان باید یاد بگیرند که احساسات خود را کنترل کنند و زمانی که با دوستانشان مخالف هستند، دوباره مذاکره کنند.”.

کودکان همچنین باید به طور ناخودآگاه از حالات احساسی دوستانشان در طول بازی آگاه باشند؛ “به‌طور مثال، اگر دوستانشان خسته هستند، یا وقت آن است که بازی را تغییر دهند، باید به تمام این احساسات آگاه باشند”. و در آخر کودکان می‌بایست در طول بازی، احساس امنیت داشته باشند.

کودکان از طریق بازی این مهارت‌ها را تمرین می‌کنند. با تکرار، آنها سریع‌تر این مهارت‌ها را کسب می‌کنند. از سن 10 تا 12 سالگی، مهارت‌های خودتنظیمی، مذاکره، انعطاف‌پذیری و تفکر علت و معلولی شکل می‌گیرند. این مهارت‌ها در نوجوانی، زمانی که روابط اجتماعی حائز اهمیت است، به کودکان کمک می‌کند.

تأثیرات بازی‌های گروهی در سلامت روان

مطالعات انجام‌شده در دانشگاه کمبریج نشان می‌دهد که روابط اجتماعی تأثیر عمیقی بر سلامت روان دارند.

پژوهشگران ادعا می‌کنند “افرادی که روابط متقابل مثبت‌تری را تجربه می‌کنند نه‌تنها احتمالاً خودشان سلامت روانی خوبی را تجربه می‌کنند، بلکه به سلامت روان افراد در گروه‌های اجتماعی و دوستی خود نیز کمک می‌کنند“.

محققان دریافتند که توانایی بازی با همسالان در سه سالگی، به‌طور قابل توجهی مشکلات بیرونی کمتری مانند بیش‌فعالی و مشکلات رفتاری را در سنین پیش از ‌دبستان پیش‌بینی می‌کند.

آن‌ها گزارش می‌کنند که توانایی بازی موفق با همسالان می‌تواند توسعه مهارت‌های اجتماعی-شناختی و خودتنظیمی را تسهیل کند که به صمیمیت عاطفی و ایجاد شبکه‌های سالم  و با کیفیت با همسالان کمک می‌کند، همچنین خطر مشکلات بالقوه سلامت روان را کاهش می‌دهد. مهارت‌های اجتماعی-شناختی توسعه‌یافته در بازی با همسالان منجر به پیدا کردن دوستان جدید، حل اختلافات با دوستان و حفظ دوستی‌های موجود می‌شود.

اگر فرزندم با دیگران خوب بازی نکند چه؟

اگر کودک شما با دیگران به خوبی بازی نمی‌کند، به‌عنوان والدین کودک توجه کنید که کدام بخش از بازی برای کودک چالش‌برانگیز است؟ اولین مسئله مهم که باید به آن دقت کنید، نحوه بازی کودکان است. آیا کودک مهارت‌های لازم برای بازی را دارد؟ کودک خود را به‌دقت تماشا کنید و دریابید که چگونه بازی می‌کند، آیا می‌داند چگونه با اسباب‌بازی‌هایش بازی کنند؟ مطمئناً ممکن است تعداد زیادی اسباب‌بازی داشته باشند، امّا برای مثال، آیا می‌دانند چگونه از یک کامیون استفاده کنند؟ می‌داند که باید آن را به عقب بکشند تا حرکت کند، صداهایی که ممکن است کامیون به‌هنگام حرکت داشته باشد و … .

اگر کودکان با مهارت‌های بازی خود دچار مشکل هستند، توصیه می‌شود که والدین با آن‌ها بازی کنند تا به کودک نشان دهند چگونه از اسباب‌بازی‌ها باید استفاده کند و همچنین برای کودک کتاب بخوانند تا خلاقیتشان را برای افزودن داستان به بازی افزایش دهند.

مسئله مهم دیگر، شخصیت و کاراکتر فردی کودک است؛ آیا او کودکی خجالتی است؟ برای کودکان خجالتی، توصیه می‌شود که زمان‌هایی را برای بازی‌های انفرادی درنظر بگیرید، زیرا این مسئله که یک کودک خجالتی برای بازی با کودکان وارد جمع کودکانی شاد و پرانرژی شود، بسیار مشکل و دشوار است. برای کودکان پیش‌دبستانی نیز در صورتی که برای بازی با همسالانشان خجالتی هستند پیشنهاد می‌شود در ابتدای کلاس، کودک را به یک منطقه آرام از کلاس راهنمایی کنید تا روز خود را شروع کند. سرانجام، یک کودک دیگر به او پیوند خواهد خورد و به این ترتیب می‌توانند به آرامی در بازی‌های مهدکودک و کلاس شرکت کنند.

چرا کودکان باید با دوستانشان بازی کنند؟

شاید فکر کنید بازی‌کردن تنها یک تفریح و راهی برای تخلیه انرژی و سرگرم‌شدن است؛ اما در حقیقت بازی نقشی بسیار فراتر از این‌ها داشته و وجودش برای رشد کودکان ضروری است؛ زیرا به بهزیستی و سلامت شناختی، جسمی، اجتماعی و عاطفی آن‌ها کمک می‌کند.

در ادامه به برخی از دلایل اهمیت  بازی کودکان با دوستان اشاره می‌کنیم:

1. توسعه مهارت‌های اجتماعی

• • تعامل با دیگران: بازی‌کردن به کودکان کمک می‌کند تا با همسالان خود تعامل کنند و مهارت‌هایی مانند همکاری، مشارکت و حل تعارض را یاد بگیرند.
  • یادگیری قواعد اجتماعی: کودکان در حین بازی با دوستانشان، قواعدی مانند نوبت گرفتن، احترام به دیگران و رعایت قوانین را یاد می‌گیرند.

2. تقویت مهارت‌های عاطفی

• • مدیریت احساسات: بازی‌کردن به کودکان کمک می‌کند تا احساسات خود را مدیریت کنند. آن‌ها می‌توانند شادی، ناامیدی و حتی خشم را در محیطی امن تجربه کنند و یاد بگیرند چگونه با این احساسات کنار بیایند.
  • همدلی و درک احساسات دیگران: در طول بازی، کودکان می‌آموزند که احساسات دیگران را درک کنند و به آن‌ها توجه کنند که به توسعه همدلی کمک می‌کند.

3. تقویت تفکر خلاق و حل مسئله

• • تحریک خلاقیت: بازی با دوستان معمولاً شامل داستان‌پردازی و فعالیت‌های خلاقانه است که به کودکان کمک می‌کند تا تفکر خلاق خود را تقویت کنند.
  • حل مشکلات به‌صورت گروهی: کودکان در حین بازی ممکن است با چالش‌هایی مواجه شوند که نیاز به همکاری برای حل آن‌ها دارند. این تجربیات به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌های حل مسئله را توسعه دهند.

4. توسعه مهارت‌های حرکتی

• • حرکات بدنی: بازی‌های فعال به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های حرکتی خود را تقویت کنند که برای رشد جسمانی آن‌ها بسیار مهم است.
  • تعادل و هماهنگی: فعالیت‌های فیزیکی با دوستان می‌تواند به بهبود تعادل و هماهنگی حرکتی کودکان کمک کند.

5. تقویت اعتماد به نفس

• • احساس موفقیت: وقتی کودکان در یک بازی موفق می‌شوند یا توانایی‌های خود را به نمایش می‌گذارند، احساس موفقیت و اعتمادبه‌نفس آن‌ها افزایش می‌یابد.
  • مقابله با چالش‌ها: بازی‌های گروهی به کودکان کمک می‌کند تا با چالش‌ها مواجه شوند و از آن‌ها درس بگیرند.

6. یادگیری از تجربیات

• • تجربیات مشترک: کودکان از طریق بازی با دوستان خود تجربیات مشترکی را به دست می‌آورند که می‌تواند به یادگیری اجتماعی و عاطفی آن‌ها کمک کند.
  • درک تفاوت‌ها: بازی با کودکان در بسترهای مختلف به آن‌ها کمک می‌کند تا با تفاوت‌ها و تنوع‌ها آشنا شوند و آن‌ها را بپذیرند.

7. تقویت روابط اجتماعی

• • دوستی و ارتباطات: بازی‌کردن با دوستان به کودکان کمک می‌کند تا روابط اجتماعی شکل دهند و دوستی‌ها را تقویت کنند که در طول زندگی بسیار مهم است.
  • ایجاد حس تعلق: این تجربه‌ها به کودکان احساس تعلق به گروه را می‌دهند و به آن‌ها کمک می‌کند که اجتماعی‌تر شوند.

نتیجه‌گیری

بازی‌کردن با دوستان نه‌تنها یک فعالیت سرگرم‌کننده است، بلکه به رشد و توسعه کودکان از جنبه‌های مختلف هم کمک می‌کند. این تجربیات نه‌تنها در حال حاضر، بلکه در آینده نیز به آن‌ها در ارتباطات و روابط اجتماعی کمک می‌کند؛ بنابراین، تشویق به بازی‌های گروهی و ایجاد فرصت‌هایی برای تعامل با همسالان بسیار مهم است.